Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

 Iván Márquez, một cựu chỉ huy của FARC, lực lượng du kích đã trở thành một đảng chính trị ở Colombia, kêu gọi những người ủng hộ ông bắt đầu một giai đoạn mới của “cuộc đấu tranh vũ trang”. Lời kêu gọi cầm vũ khí trở lại diễn ra chưa đầy ba năm sau khi lực lượng phiến quân này ký thỏa thuận hòa bình với chính phủ Colombia.

Chính phủ Hàn Quốc đã tiết lộ một gói kích cầu khổng lồ trong ngân sách của họ. Chi tiêu sẽ tăng 8% so với năm ngoái lên 513,5 nghìn tỷ won (424 tỷ đô la). Nền kinh tế định hướng xuất khẩu của nước này đang bị ảnh hưởng bởi thương mại toàn cầu suy giảm và các tranh chấp gây nhiều thiệt hại với Nhật Bản. Tiền sẽ được chi cho tạo công ăn việc làm mới, phúc lợi xã hội và các doanh nghiệp nhỏ, cùng các lĩnh vực khác.

Đảng Bảo Thủ của ông Boris Johnson, thủ tướng Anh, đã phải đối mặt với hàng loạt vụ từ chức sau khi Thủ tướng đề nghị Nữ hoàng kéo dài thời gian đình chỉ quốc hội nhằm dọn đường cho Brexit không thỏa thuận. Ruth Davidson, lãnh đạo đảng Bảo thủ ở Scotland, người đã làm hồi sinh “vận may” của đảng này ở Scotland, đã từ chức, cũng như George Young, lãnh đạo Đảng Bảo thủ ở Thượng viện.

Chính quyền Trump cho biết họ đang lên kế hoạch hủy bỏ các giới hạn đối với các công ty dầu khí về việc phát thải methane, một trong những chất gây ô nhiễm chính liên quan đến biến đổi khí hậu. Việc giảm bớt các quy định đặt ra dưới thời Obama sẽ giúp các công ty năng lượng tiết kiệm tới 123 triệu đô la vào năm 2025, Cơ quan Bảo vệ Môi trường ước tính. Các nhóm hoạt động vì môi trường cho biết họ sẽ chống lại động thái này tại tòa án.

Một ngọn núi lửa ở Stromboli, hòn đảo của Italy nằm ngoài khơi Sicily, đã phun trào lần thứ hai trong vòng chưa đầy hai tháng. Nó đã phun trào trước đó vào tháng 7 với một vụ nổ mạnh, giết chết một người và bao trùm hòn đảo trong tro núi lửa. Rất may lần này không có thương vong.

Brazil công bố các dữ liệu tốt hơn dự đoán cho thấy nước này đã thành công trong việc tránh rơi vào suy thoái trong Quý II. Nền kinh tế lớn nhất Nam Mỹ tăng trưởng 0,4% trong Quý II, sau khi đã giảm 0,2% trong quý đầu tiên. Tin này sẽ là một cứu cánh cho Tổng thống Jair Bolsonaro, người vừa được bầu vào năm ngoái với lời hứa sẽ làm hồi sinh nền kinh tế.

Các chuỗi siêu thị bán lẻ giá cực rẻ ở Mỹ báo cáo kết quả kinh doanh ấn tượng. Doanh số hợp nhất tăng 2,4% tại Dollar Treetrong ba tháng từ tháng 6 đến tháng 8 và tăng 4% tại Dollar General. Thuế quan cao hơn đối với hàng nhập khẩu từ châu Á và sự gia tăng mua sắm trực tuyến đã tác động mạnh đến các nhà bán lẻ Mỹ. Song các chuỗi bán hàng siêu rẻ xem ra vẫn đang làm rất tốt.

TIÊU ĐIỂM

Quyền công dân của người thiểu số Hồi giáo ở bang Assam của Ấn Độ

Những người sống dọc theo “xương sống” của vùng đông bắc Ấn Độ (đồng bằng song Hằng) đã phải gồng mình trong nhiều thập niên qua trước thực trạng người nhập cư đổ vào các đồng bằng tươi tốt của họ. Chính phủ dân tộc chủ nghĩa Hindu của Narendra Modi đã giành được sự ủng hộ của bang này sau khi chính phủ hứa sẽ trục xuất 20 triệu người nhập cư mà họ tuyên bố đã vào Ấn Độ từ nước Bangladesh theo Hồi giáo, kể từ khi nước này giành được độc lập từ Pakistan vào năm 1971.

Nhưng dường như cả những người diều hâu ở Assam và theo Hindu giáo đều không sẵn sàng trước thời hạn do Tòa án tối cao quy định. Ngày mai, một bản Danh sách Đăng ký Công dân Quốc gia vốn bị trì hoãn bấy lâu nay phải được công bố; chỉ những người được nêu tên mới được tính là người Ấn Độ hợp pháp. Khoảng 30 triệu người sẽ được thở phào nhẹ nhõm, trong khi ít nhất 4 triệu người bị loại trừ sẽ phải hoảng sợ. Con đường phía trước của họ rất âm u, nhưng chắc chắn sẽ có các vụ kiện tụng, các tòa án tạm thời, các trại tạm giam và có thể bị trục xuất (Bangladesh chắc chắn không mong đợi điều này). Bộ Nội vụ của ông Modi đã nói rằng người Ấn giáo và người thiểu số không theo đạo Hồi, bằng cách nào đó, sẽ được giúp đỡ.

Các ngân hàng Trung ương và nỗi lo giảm phát

Nhìn chung lạm phát trong khu vực đồng euro là yếu theo mục tiêu mà Ngân hàng Trung ương Châu Âu định ra là nằm sát dưới mức 2% trong một thời gian nhất định. Dữ liệu giá tiêu dùng công bố hôm nay không có khả năng thay đổi tình hình. Lạm phát cơ bản, số liệu không bao gồm giá năng lượng và giá thực phẩm vốn dễ thay đổi, cũng giảm, mặc dù thị trường lao động thắt chặt. Vấn đề này còn lan sang bên kia bờ Đại Tây Dương. Số liệu lạm phát cơ bản ở Mỹ chưa đạt tới mục tiêu mà Cục Dự trữ Liên bang đề ra mặc dù tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp nhất trong gần 50 năm.

Có lẽ, như Chủ tịch Fed  khu vực San Fracisco đã nói vào ngày 29 tháng 8, thị trường lao động thậm chí còn có nhiều dư địa để thắt chặt hơn. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là các nhà đầu tư dường như nghi ngờ khả năng của các nhà quản lý ngân hàng trung ương trong việc đạt được mục tiêu lạm phát. Dự báo lạm phát trong thị trường hoán đổi đã giảm trong năm nay, đáng chú ý nhất là trong khu vực đồng euro. Cả ECB và Fed dự kiến sẽ giảm lãi suất vào tháng Chín. Liệu điều đó có đủ để xua tan nỗi sợ giảm phát hay không sẽ còn là ẩn số.

Các công ty cố vấn tài chính ảo

Nhiều người Mỹ muốn tiết kiệm đã bắt đầu quản lý tiền của họ cùng với các “cố vấn ảo”, nơi cung cấp tư vấn và quản lý đầu tư với chi phí thấp, do máy tính thực hiện. Điều này đã thúc đẩy các hãng tư vấn tài chính truyền thống cung cấp các dịch vụ như vậy của riêng họ nhằm bắt kịp với các công ty khởi nghiệp thành công như Betterment và Wealthfront. Tuy nhiên, không phải tất cả các dịch vụ mới đều thành công. Pacific Life, một công ty bảo hiểm nhân thọ của Mỹ, hôm nay sẽ đóng cửa Swell Investing, công ty con đầu tư vào “cố vấn ảo” của họ. Sau hai năm hoạt động, họ chỉ còn quản lý 33 triệu đô la.

Các “cố vấn ảo” châu Âu cũng thua xa những người đi đầu ở Mỹ, tính tất cả chỉ quản lý hơn 15 tỷ đô la vào cuối năm 2018 (trong khi chỉ riêng Betterment tuyên bố đã quản lý hơn 16 tỷ đô la). Một lý do là vì người châu Âu dường như cảnh giác hơn người Mỹ trong việc ủy thác các khoản đầu tư của họ cho các thuật toán máy tính. Nhưng mặc dù nổi tiếng ở Mỹ, ngay cả ở đó, họ cũng phải vật lộn để tạo ra nhiều lợi nhuận do mức phí cực thấp. Betterment chỉ lãi 40 triệu đô la vào năm ngoái.

Chính phủ mới của Italy

Tổng thống Italy Sergio Mattarella đã đề nghị vị thủ tướng kỹ trị Giuseppe Conte thành lập một liên minh thứ hai, “tác hợp” Phong trào Năm sao cấp tiến (M5S) với Đảng Dân chủ (PD) trung tả. Ông Conte đã dành 14 tháng qua để lãnh đạo một chính phủ dân túy toàn diện, với liên minh giữa M5S và Liên đoàn Phương Bắc (NL) cực hữu. Lãnh đạo NL, Matteo Salvini, đã rời liên minh vào đầu tháng này, nghĩ rằng điều này sẽ lật đổ ông Conte, song cuối cùng điều đó lại làm hại chính ông.

M5S có thể tạo thành phe đa số với sự giúp đỡ của PD và một vài nhà lập pháp độc lập. Một chính phủ Conte thứ hai sẽ làm hài lòng các quan chức EU, những người e ngại kế hoạch cắt giảm thuế mạnh mẽ của ông Salvini trong bối cảnh Italia đang có mức nợ công cao. Song hai đối tác mới này lại rất khác biệt nhau. Mặc dù hầu hết các nhà hoạt động M5S là thiên tả, nhưng họ coi thường PD như một phần của giới tinh hoa tự do. Nếu hai bên bất hòa thì chúng ta nên trông đợi vào các cuộc bầu cử mới.

Bầu cử ở các tiểu bang miền đông nước Đức

Chủ nhật tuần này một cuộc bầu cử sẽ được tổ chức tại Sachsen và Brandenburg, hai bang miền đông của nước Đức. Kết quả sẽ rất được trông đợi trên cả nước vì hai lý do. Đầu tiên, đảng cực hữu Lựa chọn khác cho nước Đức (AfD) có thể giành chiến thắng đầu tiên trong một cuộc bầu cử cấp bang ở Đức. Bị mọi giới chính trị xa lánh, AfD không có hy vọng tham gia chính phủ ở bất cứ đâu. Nhưng thành công của họ ở hai bang này sẽ buộc các đảng khác phải tham gia vào các liên minh lớn, kém linh hoạt, đồng thời khuyến khích các thành viên của đảng Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU) trung dung, những người muốn giữ cánh cửa mở cho AfD.

Thứ hai, kết quả bầu cử tồi tệ đối với CDU hoặc Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) có thể đặt “đại liên minh” của các đảng này trong chính phủ liên bang vào vòng nguy hiểm. Đặc biệt, đảng SPD đang trong tình trạng khó khăn, vô cùng bi quan trong các cuộc thăm dò và bị chia rẽ bởi một cuộc đấu tranh giành quyền lãnh đạo đảng. Vào tháng 12, họ phải quyết định xem có nên ở lại liên minh cầm quyền hay không, và điều này có thể kích hoạt các cuộc bầu cử sớm.