Ngày 15/7/1951 bởi quyết định số 1547/EMIFT/1 ( Etat Major Interarmees et des Forces Terrestres) Đại Đội 1 Nhảy Dù Đông Dương và Đại Đội 1 Phòng Vệ Bắc Việt được kết hợp để thành lập Tiểu Đoàn 1 Nhảy Dù Việt Nam (1er Bataillon de Parachutistes Vietnamiens) đầu tiên tại Chí Hoà Sài Gòn (Nha Hỏa-Xa tại cống Bà-Xếp Hòa-Hưng), phần lớn các cán bộ chỉ huy đều do người Pháp nắm giữ. TĐT đầu tiên là Capitaine Albert Le Quang Trieu: 7/9/1951 đến 20/1/1952. Đại Úy Albert Lê Quang Triệu chỉ huy Tiểu Đoàn 1 trong thời gian ngắn khoảng 3 tháng, (Khi còn bên Quân Đội Pháp, Ông Triệu mang cấp bậc Capitaine Đại Úy, nhưng khi chuyển sang Quân Đội QGVN, Ông được thăng cấp Thiếu Tá)

Quốc Trưởng Bảo Đại thăm doanh trại TĐ1ND tại Hòa Bình năm 1951

Đến ngày 20 tháng 1 năm 1952 Trung Úy Nguyễn Khánh đang là Đại Đội Trưởng Đại Đội 1 Nhảy Dù Việt Nam, ông được thăng cấp đặc cách Đại Úy và chỉ huy Tiểu Đoàn 1 Nhảy Dù Việt Nam gồm có 3 Đại Đội tham gia cuộc hành quân Hòa Bình tại miền Bắc Việt Nam dưới quyền của Tư Lệnh chiến trường là Tướng De Latre De Tassigny.

Sau trận Hòa Bình (ngày 22/2/1952) Đại Úy Nguyễn Khánh được điều động chỉ huy Chiến Đoàn V100 tại Quân Khu 2, Capitaine Vervelle được chỉ định thay thế chỉ huy Tiểu Đoàn 1 Nhày Dù từ  23/02/1952 - 30/11/1952.

Tiếp sau đó vẫn là các Chỉ Huy người Pháp: Capitaine François Buttner (01/12/1952 - 03/02/1953), Capitaine Picderit Claude (04/02/1953 - 04/01/1954, Capitaine Geraud Louis (15/01/1954 - 31/07/1954) rồi đến Capitaine Picherit và sau đó (ngày 1/8/1954) mới chuyển qua SQ VN đầu tiên là Đại Úy Vũ Quang Tài. Việc huấn luyện nhảy dù và đơn vị được thực hiện tại Trung Tâm Huấn Luyện Nhảy Dù trong căn cứ Tân Sơn Nhất, và một Trung tâm khác tại Phi Trường Bạch Mai Hà Nội.

Sau khi thành lập, một thành phần của TĐ1ND được gởi đến Kontum vào ngày 9/8/1951 để tăng viện cho Tiểu đoàn 2 Nhảy Dù Foreign Legion của Pháp.

Từ ngày 30/8/1951 đến 9/9/1951 TĐ1ND–VN đươc thả xuống cù lao Ré tỉnh Quảng Nam  trong cuộc hành quân “Pirate” của Liên Đoàn Nhảy Dù Pháp để tấn công một lực lượng CS Việt Minh vừa xâm nhập vào đảo nầy. Đây là trận thử lửa đầu tiên của TĐ1ND-VN.

Ngày 1/11/1951, TĐ1ND di chuyển ra Hà Nội để làm thành phần trừ bị cho cuộc hành quân “Bretagne”. Từ ngày 15 đến ngày 19/12/1951 TĐ1ND được thả vào vùng hành quân để tiếp viện cho quân Pháp. TĐ1ND đã chạm mạnh với Cộng Sản VM tại  khu vực Nam Định và sau đó tại Thái Bình.

Ngày 22/1/1952 trong những ngày giáp Tết, TĐ1ND-VN nhảy “saut” đầu tiên chỉ có 3 ĐĐ đánh trận Hòa-Bình do Đ/U Nguyễn Khánh chỉ huy và Tướng De Lattre De Tassigny làm Tư Lệnh chiến trường. Đơn vị Nhảy Dù VN nầy là đơn vị triệt thoái sau cùng ngày 21/2/1952. Tới cuối năm 1952 Tiểu Đoàn mới thành lập thêm ĐĐ thứ tư để đáp ứng đúng nhu cầu cấp-số. Lần lượt sự huấn luyện & chỉ huy đơn vị được chuyển giao cho phía Việt-Nam.  

Đến tháng 4/1952 Tiểu Đoàn 1ND trở về Sàigòn và tham gia ngay trận đánh tại Tây Ninh vào ngày 25/4/1952 trong cuộc hành quân “Chaumiereut” và  đến ngày 15/5/1952 TĐ1ND nhảy xuống Xuyên Mộc, tấn công vào mật khu Lê-Hồng Phong căn cứ địa của Cộng Sản Việt-Minh. Vị Sỉ-Quan VN đầu tiên của Tiểu Đoàn bị hy-sinh trong cuộc chiến là Trung Úy Nguyển Trung Hiếu. Từ đó căn cứ của TĐ1ND được gọi tên là Trại Nguyễn Trung Hiếu.

Sau đó TĐ1ND tham gia các trận đánh với Việt Minh Cộng Sản tại miền cao nguyên Trung Việt như một đơn vị bộ chiến với Liên Đoàn 1 ND thuộc địa GAP 1 như cuộc hành quân Atlas từ ngày 9 đến 29/4/1952 tại Quảng Ngải.

Ngày 27/12/1952 TĐ1ND đã nhảy xuống Bắc-Thái Hà-Nội để tảo thanh lực lượng Cộng Sản Việt Minh mưu toan lập căn cứ địa dựa vào địa thế hiểm trở của vùng nầy..

Khoảng Tháng 7/1953 đến đầu năm 1954, TĐ1ND được đưa về hoạt động trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long trong các chiến dịch hành quân của Liên Đoàn 1 Nhảy Dù GAP-1 ( 1er Groupement Aeroportees Parachutiste).

Ngày 25/3/1955  được điều động về Sàigòn cùng với Liên Đoàn Nhảy Dù để tảo thanh lực lượng Bình Xuyên ra khỏi Sài Gòn Chợ Lớn.

Sau khi Pháp rút khỏi Việt Nam, Tiểu đoàn 1 Nhảy Dù vẫn tiếp tục hiện hữu như là nhân tố thành lập Lực Lượng Nhảy Dù / Việt Nam và gia nhập vào Liên Đoàn 3 Nhảy Dù (3e Groupement Aeroportees Parachutiste )

Những trận đánh đáng ghi nhớ của TĐ1ND:

-         Ngày 21/9/1955 tham gia chiến dịch Hoàng Diệu tảo thanh lực lương Bình Xuyên ở khu rừng Sác đến 24/10/1955 do Đ/U Trần Văn Đô làm TĐT.

-         Ngày 1/1/1956 đến ngày 17/2/1956 tham gia chiến dịch Nguyễn Huệ  hành quân  bình định miền Tây ( vùng Sa-Đéc ) để giải giới các lực lượng giáo phái quá khích không chịu hợp tác với Chánh Phủ Đệ Nhất Cộng Hòa.

-         Tháng 5/1960, TĐ1ND nhảy dù xuống Mộc Hóa để tảo thanh VC nằm vùng, do Đại Úy Dư Quốc Đống làm Tiểu Đoàn Trưởng.

-         Ngày 11/11/1960 tham gia cuộc đảo chính do Đại Tá Nguyễn Chánh Thi và Trung Tá Vương Văn Đông chủ xướng bị thất bại.

-         Ngày 15/6/1961 Hành quân Sa-Đéc, Cao Lảnh. Chiến thắng lớn tại Ấp Mỹ Quý, kinh Thước Thợ. Tất cả quân nhân thuộc TĐ1ND đều được thăng một cấp, Đ/U Dư Quốc Đống TĐT thăng cấp Thiếu Tá.

-         Ngày 18/9/1961, TĐ1ND nhảy dù tiếp cứu và giải vây tỉnh Phước Thành đã bị địch tràn ngập.

-         Tháng 1/1962 TĐ1ND nhảy dù xuống Vị Thanh Chương Thiện yểm trợ khai triển Khu Trù Mật.

-         Tháng 5/1962 Nhảy dù giải cứu đồn Phước Tân, vùng  biên giới Miên Việt vì một Trung đoàn BB/VNCH bị địch bao vây theo chiến thuật “công đồn đả viện”

-         Tháng 2/1963 ngày mùng 3 và  7 Tết, TĐ1ND nhảy 2 saut liên tiếp, theo tin tức tình báo, để chận bắt Văn Tiến Dũng vào họp với cục “R” tại chiến khu C.

-         Từ ngày 2 đến 4 tháng 3 năm 1964 cùng TĐ8ND tham dự hành quân Quyết Thắng đánh thẳng vào hậu cần của VC trong vùng biên giới Miên Việt  tại Tân Châu Hồng Ngự.( cố vấn Mỷ Thiếu Tá Mc Cathy tử trận ) Đại Tá Cao Văn Viên được thăng cấp Thiếu Tướng tại mặt trận.

-         Ngày 03/1/1965 Hành quân trực thăng vận tiếp viện trận Bình Giả giải vây cho TĐ4TQLC.

-         Ngày 30/12/1965 cùng TĐ5ND mở cuộc hành quân An Dân 564 tại vùng tiếp giáp biên giới Miên-Việt tỉnh Hậu Nghĩa. Đánh tan đơn vị địch là tiểu đoàn D9 thuộc Công Trường 9 của VC.

-         Ngày 16/2/1967 cùng TĐ7ND tham gia hành quân Liên Kết 81 dưới sự điều động của Chiến Đoàn 1 Nhảy Dù ở Sơn Tịnh-Quảng Ngải.. Tiểu Đoàn 1 Nhảy Dù do Thiếu Tá Lê Văn Đặng làm Tiểu Đoàn Trưởng, Thiếu Tá Nguyễn Thu Lương làm Tiểu Đoàn Phó .

-         Từ  những ngày cuối tháng 1/1968 TĐ1ND tham gia hành quân giải tỏa áp lực VC và bảo vệ đài phát thanh trong Khu Vực Đài Sài Gòn và khắp các mặt trận trong Năm Mậu-Thân.

-         Năm 1969 Hành quân Tây Ninh giải tỏa áp lực Cộng quân quanh Sai Gòn, trận Cầu Khởi tháng 2/1969, trận Gò Nổi tháng 7/1969 Thiếu Tá Phạm Hy Mai làm Tiểu Đoàn Trưởng.

-         Đầu tháng 5/1970  tham gia chiến dịch Bình Tây, hành quân vùng Mỏ Vẹt Kampuchea trong cuộc Hành Quân Toàn Thắng 43 do BTL/QĐIII tổ chức. Trung Tá Phạm Hy Mai làm Tiểu Đoàn Trưởng, về sau Thiếu Tá Nguyễn Xuân Phan thay thế.

-         Từ ngày 29/1/1971 tham gia hành Quân Lam Sơn 719 tại chiến trường Hạ Lào cho  đến 6/4/1971. Thiếu Tá Ngyễn Xuân Phan tử trận, Thiếu Tá La Trịnh Tường thay thế chức vụ Tiểu Đoàn Trưởng.

-         Trong “Mùa Hè Đỏ Lửa” 1972, trên chiến trường Tây Nguyên, ngày 15/3/1972 TĐ1ND được không vận đến Vỏ-Định Kontum để giải tỏa áp lực địch quân quanh căn cứ 6 và thiết lập căn cứ Delta.

-         Sau đó được rút về Chơn Thành để hành quân giải tỏa An Lộc trên QL 13. Trực thăng vận vào suối Tào Ô, tiến chiếm Ấp Tân Khai.

-         Ngày 28/5/1972 Cùng với LĐ3ND, TĐ1 được không vận ra Huế tham dự hành quân tái chiếm Quảng Trị. Đầu tháng 7/1972, Thiếu Tá Lê Hồng thay thế Trung Tá La Trịnh Tường trong chức vụ Tiểu Đoàn Trưởng.

-         Ngày 8/8/1974 di chuyển đến Đà Nẳng tham dự mặt trận Thường Đức do Th/T Ngô Tùng Châu làm TĐT, cho đến cuối tháng 3/1975, toàn bộ SĐND được rút khỏi Quân Khu I kéo theo sự sụp đổ của VNCH ngày 30/4/1975.

-         Ngày 12/4/1975 TĐ1ND cùng với các TĐ8 và TĐ 9 ND thuộc LĐIND tham gia trận chiến thắng cuối cùng tại mặt trận Long Khánh gây kinh hoàng cho Quân Đoàn 4 CSBV.

Các Tiểu Ðoàn Trưởng Tiểu Ðoàn 1 Nhẩy Dù :

1.    Ðại Úy Vũ Quang Tài  (1/8/ 1954 – 31/08/1955) là vị Tiểu Đoàn Trưởng đầu tiên của TĐ1ND Việt Nam kể từ khi Liên Đoàn Nhảy Dù được bàn giao lại cho Quân Đội Quốc Gia Việt Nam vào tháng 9 năm 1954.

2.    Ðại Úy Trần Văn Ðô ( 01/09/1955 - 15/02/1959) Sau Chiến dịch Hoàng Diệu tiểu trừ lực lượng Bình Xuyên tại Đô Thành Sài Gòn, Thiếu Tá Vũ Quang Tài bàn giao quyền chỉ huy Tiểu Đoàn 1 Nhảy Dù lại cho Đại Úy Trần Văn Đô.

3.    Ðại Úy Dư Quốc Ðống (16/02/1959 - 15/11/1961) Năm 1959, Đại Úy Dư Quốc Đống là Quyền Tiểu Đoàn Trưởng Tiểu Đoàn 6 Nhảy Dù được thuyên chuyển về làm Tiểu Đoàn Trưởng Tiểu Đoàn 1 Nhảy Dù cho đến khi lên làm chiến Đoàn Trưởng CĐ1ND năm 1962.

4.    Thiếu Tá Bùi Kim Kha (16/11/1961-04/02/1964) Thay thế Thiếu Tá Dư Quốc Đống nắm quyền chỉ huy TĐ1ND  .

5.    Ðại Úy Ðoàn Văn Nu (05/02/1964 - 10/08/1965) Đại Úy Đoàn Văn Nu đang là Trưởng Phòng 2 Liên Đoàn Nhảy Dù thay thế Thiếu Tá Bùi Kim Kha chỉ huy TĐ1ND cho đến năm 1967 đi làm Tùy viên quân sự cho Sứ quán VN tại Đài Loan và bàn giao lại cho Thiếu Tá Lê Văn Đặng.

6.    Thiếu Tá Lê Văn Đặng (11/08/1965 - 24/11/1966) Thiếu Tá Lê Văn Đặng chỉ huy TĐ1ND đến năm 1966 về làm Chỉ Huy Trưởng Tổng Hành Dinh SĐND và bàn giao nhiệm vụ lại cho Thiếu Tá Nguyễn Thu Lương.

7.    Thiếu Tá Nguyễn Phẩm Bường (1966 khi Trung Tá Ðặng TĐT và Thiếu Tá Lương TĐP cùng đi du khảo ở quốc ngoại Okinawa và Australia, Thiếu Tá Bường thay thế chức vụ XLTV/TÐT trong 6 tuần lể trước khi Thiếu Tá Nguyễn Thu Lương đáo nhậm thực thụ )

8.    Thiếu Tá Nguyễn Thu Lương  (12//1966 - 02/04/1968) sau trận chiến Tết Mậu Thân Trung Tá Lương bàn giao lại cho Thiếu Tá Phạm Hi Mai về làm Trưởng Phòng3/SÐND.

9.    Thiếu Tá Pham Hy Mai (03/04/1968 - 14/06/1970) thay thế Trung Tá Nguyễn Thu Lương từ năm 1968, đặc cách tại mặt trận năm 1969 thăng cấp Trung Tá, bàn giao lại cho Thiếu Tá Nguyễn Xuân Phan tại mặt trận Bình Tây Kampuchea. Vào tháng 4/1970.

10.                       Thiếu Tá Nguyễn Xuân Phan (15/06/1970 - 31/03/1971) Thiếu Tá Phan đang là Tiểu Đoàn Phó TĐ6ND được Trung Tướng Dư Quốc Đống điều về thay thế Trung Tá Phạm Hi Mai tại mặt trận Kampuchea và cho đến khi bị tử trận tại Hạ Lào trong những ngày cuối cùng cuả cuộc hành quân Lam Sơn 719.

11.                       Thiếu Tá La Trịnh Tường   (01/04/1971-06/06/1972) Sau khi Thiếu Tá Nguyễn Xuân Phan tử trận, Thiếu Tá La Trịnh Tường về thay thế chức vụ Tiểu Đoàn Trưởng cho đến những ngày đầu chiến dịch Lôi Phong tái chiếm Tỉnh Quảng Trị tháng 7 năm 1972.

12.                       Thiếu Tá Lê Hồng      ( 07/06/1972-05/08/1974) Thiếu Tá Lê Hồng đang là TĐP/TĐ5ND về đảm nhiệm vai trò chỉ huy TĐ1ND để khởi đầu chiến dịch Lôi Phong vượt sông Mỹ Chánh tấn công về phía Bắc tái chiếm Tỉnh Quảng Tri. Đến đầu năm 1974 Thiếu Tá Lê Hồng được thăng cấp Trung Tá và được Chuẩn Tướng Lê Quang Lưỡng chỉ định làm Lữ Đoàn Phó Lữ Đoàn 1 Nhảy Dù. Thiếu Tá Ngô Tùng Châu đang làm TĐP lên thay thế.

13.                       Thiếu Tá Ngô Tùng Châu (6/08/1974 - 30/04/1975)  từ Ban 4/LĐ3ND về làm Tiểu Đoàn Phó TĐ1ND. Sau khi Trung Tá Lê Hồng lên làm Lữ Đoàn Phó LĐ1ND vào năm 1974, Thiếu Tá Ngô Tùng Châu lên thay chức vụ Tiểu Đoàn Trưởng TĐ1ND tham dự các trận đánh cuối cùng Thường Đức và Xuân Lộc cho đến ngày 30/4/1975.

Trải dài cuộc chiến Tiểu Đoàn 1 Nhẩy Dù đã lập nhiều chiến công hiển hách với thành quả 14 lần tuyên dương trước Quân Đội. Đã mang giây biểu chương :    

- Tuyên dương công trạng trước Sư Đoàn 1 lần

- Tuyên dương công trạng trước Quân Đội 11 lần

- Đệ ngũ đẳng Bảo Quốc huân chương 1 lần

- Bằng Tuyên Công đơn vị 12 lần

- Bằng tuyên công Hoa Ký 1 lần

- Được ân thưởng dây biểu chương mầu: Anh dũng bội tinh  - Bảo Quốc huân chương - Quân Công bội tinh: Tam hợp ngày 16 tháng 7 năm 1968 (Giây biễu chương cao nhất trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa và là đơn vị Nhẩy Dù đầu tiên được danh dự và xứng đáng mang giây biểu chương nầy)

Tài liệu tham khảo:

-         Các Trận đánh của Tiểu Đoàn 1 Nhảy Dù của Mũ Đỏ La Trịnh Tường trên trang nhà nhaydu.com

-         3e bataillon de parachutistes vietnamiens on Wikipedia L’encyclopedie libre  en Française

-         https://fr.wikipedia.org/wiki/1er_bataillon_de_parachutistes_vietnamiens.

-         General Nguyễn Khánh from Wikipedia the free encyclopedia

-         Insignia of  The Republic Of VietNam Airborne Division copyright @ 2002 by Harry F. Pugh

-         Email góp ý của Chiến Hữu Phạm Hoàng Thư ngay 9 tháng 2 năm 2011.

-         Phỏng vấn trực tiếp một số chiến hữu và Niên Trưởng trong SĐND: Đại Tướng Nguyễn Khánh, Hàng Công Thành, Nguyễn Tự Bảo, Hồ Chi Hoa, Nguyễn Phẩm Bường, Thái Văn Minh, Ngô Tùng Châu…

Đại Úy Võ Trung Tín - Tiểu Đoàn Truyền Tin SĐND – 714-856-9202

Đại Úy Nguyễn Hữu Viên - Tiểu Đoàn 3 Nhảy Dù – 714-897-1435

Email: pvotin@gmail.com

Các Sĩ quan Tiểu Đoàn 1 Nhảy Dù từ trái sang phải: Hàng  phía sau:  Trung Úy Đổ Duy Nghia, Đại Úy Mai Ngọc Liên, Trung Úy Bùi Văn Nam, Trung Úy Nguyễn Văn Nhỏ, Đại Úy Ngô Lê Tĩnh, Trung Úy Nguyễn Văn Triệu. Hàng trước: Trung Úy Lương Vạn Kiếp, Trung Úy Trương Văn Ngoạt, Đại Úy La Trịnh Tường.

Trích từ quyển Binh chủng Nhảy Dù - ‘20 Năm Chiến Sự’

Giá quyển sách: $ 40.00 USD  (Ngoài Hoa Kỳ:  $50 USD)

*  Tổng phát hành:   Mr. Hai Vo:  1246 S. Huron Dr. Santa Ana CA 92704.

Email: 20namchiensu@gmail.com  Phone:  714-856-9202

Võ Trung Tín & Nguyễn Hữu Viên (HNPD)