Đăng ngày: 22/09/2023 - 16:00

7 phút

Trong bài viết mang tựa đề « Que pense l’armée russe de sa guerre en Ukraine ? Critiques, recommandations, adaptations - Quân đội Nga nghĩ gì về cuộc chiến của họ ở Ukraina ? Những phê bình, khuyến nghị, thích ứng », tác giả đã căn cứ vào những thông tin trực tiếp của bên quân đội Nga, đặc biệt là từ tạp chí khoa học quân sự Voennaâ Mysl – Tư tưởng quân sự của Nga.

Khả năng răn đe bất cập và thiếu chuẩn bị

Chiến dịch quân sự đặc biệt mà tổng thống Vladimir Putin khởi động đã bị chỉ trích rất nhiều. Tuy nhiên tại Matxcơva ở thượng tầng guồng máy quân sự, mọi người có chung một quan điểm : « Chiến dịch này là một hậu quả từ sự chống đối triệt để của phương Tây nhắm vào nước Nga ». Trong phần mở đầu Dimitri Minic nhắc lại « Từ tháng 2/2022, quân đội Nga đã bình luận và rút ra nhiều bài học từ chiến tranh Ukraina ». Vậy những bài học đó là gì ?

Bài học đầu tiên theo tác giả bài nghiên cứu là sự « thiếu chuẩn bị từ ở « thượng nguồn ». Quyết định đã được đưa ra mà không tuân thủ một nguyên tắc từng được ghi rõ trong học thuyết quân sự của Nga từ 2014. Nguyên tắc đó là « Huy động và triển khai quân đến những vùng biên giới bị đe dọa không thôi chưa đủ », mà còn phải « áp dụng luôn cả những biện pháp phi quân sự một cách hiệu quả ».

Các biện pháp « phi quân sự » đó gồm nhiều lĩnh vực : « tâm lý, kinh tế, một sự cân bằng nào đó về mặt chính trị và ngoại giao ». Quân đội Nga cũng đã có những thiếu sót trong việc thu thập thông tin tình báo hay « thiếu hiểu biết và kém cỏi trong khả năng cập nhật tình hình (…) xác định những đối tượng và hoạt động nguy hiểm » đối với các quân nhân Nga. Tất cả những sơ xuất ban đầu đó đã dẫn tới những tác động tai hại như là « lãng phí các nguồn lực cần thiết để vô hiệu hóa các mối đe dọa » nhắm vào quân nhân Nga.

Một ông khổng lồ « cứng nhắc »

Bài học thứ nhì là quân Nga đã thấy rõ những nhược điểm của mình. Dimitri Minic nêu lên bốn điểm khiến giới tướng lĩnh Nga lo lắng : 1- « lãng phí », 2- khả năng nghèo nàn về người và của cần thiết cho cỗ máy chiến tranh, 3- « khó khăn trong việc huy động các nguồn lực », và 4- « một phần lớn quân Nga không được đào tạo để sử dụng những trang thiết bị đời mới » hay số này quá ít và đã chóng bị việt vị ngay từ những tuần lễ đầu cuộc chiến.

Ngoài ra trrên trận địa, phía Nga vấp phải hai khó khăn khác đó là là sự kém cỏi về các phương tiện tình báo hay chỉ đơn giản như việc có được bản đồ « chính xác » và « được cập nhật » để tiến hành các đợt tấn công. Điểm yếu thứ hai liên quan đến « đội hình » của Nga : ra trận, chỉ huy Nga chủ trương lấy số đông áp đảo đối phương. Các đoàn quân hùng hậu của Nga tiến vào lãnh thổ Ukraina đã chóng nhận thấy rằng họ là một ông khổng lồ di chuyển chậm chạp và dễ trở thành những con mồi cho đối phương. Tác giả bài nghiên cứu nhắc lại tại Irpine, gần thủ đô Kiev, hàng chục xe vận tải của của đoàn quân Nga đã bị dễ dàng bị tên lửa, đạn pháo của Ukraina tiêu hủy. Cũng ông « khổng lồ » di chuyển chậm chạp đó đã khiến chiến dịch chiếm đóng Kiev thất bại ngay những ngày đầu tháng 3/2022.

Khả năng « nhanh chóng thích ứng với tình huống »

Dimitri Minic ghi nhận, bên cạnh rất nhiều những « lỗ hổng » từ ở khâu chuẩn bị, đến tổ chức, chiến thuật … Nga có một điểm mạnh đó là « khả năng thích ứng với tình huống khá nhanh ».

Chỉ sau vài tuần đối mặt với thực tế trên trận địa, cũng ngay từ tháng 3/2022, giới chỉ huy đã « xé lẻ » những đoàn quân hùng hậu đó thành những binh đoàn nhỏ hơn, uyển chuyển hơn, dễ di động hơn. Tính toán đó đã « khá thành công ở Kherson ». Phía Nga cũng đã không còn xem thường khả năng chiến đấu hay dám khinh thường những « phương tiện nghèo nàn » của đối phương. Thí dụ thứ nhì cho thấy khả năng « thích ứng » của bên quân đội Nga rất lợi hại liên quan đến các đơn vị pháo binh. Bộ phận này « chóng nhận ra rằng, một trong những vấn đề lớn của họ » là bắn không chính xác và do vậy họ đã nhanh chóng chuyển sang « sản xuất vũ khí với độ bắn chính xác cao ».

Về công nghệ chế tạo vũ khí hiện đại, Nga đã sớm nhận thấy không đủ sức đối chọi với vũ khí đời mới mà phương Tây cung cấp cho Ukraina. Nga không có khả năng bắn chận tên lửa Himars của Mỹ trang bị cho Ukraina nên đã khôn ngoan « lùi căn cứ hậu cần về phía sau, ngoài tầm bắn » của Himars. Chuyên gia Dimitri Minic ghi nhận, trong vài tháng, « đạn pháo và độ bắn chính xác để có hiệu quả cao nhất đã trở thành một vấn đề trung tâm » của quân đội Nga.

Liên quan đến drone, theo chuyên gia của viện IFRI : drone của Ukraina « là một trong những lý do chính dẫn đến thất bại của các đoàn quân hùng hậu Nga tiến vào Kiev một tuần lễ sau khi Nga khởi động chiến dịch quân sự đặc biệt ». Drone của Ukraina đã « giữ chân » xe tăng, thiết giáp và quân Nga trước khi trở thành vũ khí tấn công vào các trung tâm hậu cần của đối phương ».

Dimitri Minic không phủ nhận tính lợi hại của các loại drone Nga như Bezencev, Polakov hay Tumako… nhưng « họ có quá ít để thi hành nhiệm vụ » . Song Matxcơva đã khắc phục nhược điểm này. Từ tháng 1/2023 đội ngũ drone của Nga có thêm loại Orlan-30.

Ba nỗi lo

Trong phần kết luận nhà nghiên cứu Dimitri Minic nhận xét : quân đội Nga có cái nhìn « phê phán » về chiến tranh do chính họ đang tiến hành và nhiều người « bi quan » về những bước sắp tới trong cuộc chiến tại Ukraina.

Tác giả ngạc nhiên khi thấy bên quân đội Nga tương đối dễ dàng nhìn nhận những « yếu kém và giới hạn » của mình so với lực lượng của Ukraina.

Một điều bất ngờ khác được ông Minic ghi nhận, « trong hàng ngũ quân đội, có một không gian tự do tương đối », để nói lên sự thật về những điểm bất cập trong chiến lược phòng thủ, trong học thuyết quân sự hay về tiềm lực thực sự của Nga. Chính nhờ có một chút tự do đó cho nên tiếng nói của một số viên tướng Nga đã xuyên thủng một bức màn vô hình, vươn đến chính giới ở Matxcơva.

Dù vậy ở thượng tầng cỗ máy chiến tranh Nga, hiện đang có một số lo ngại : trước hết là toàn cảnh kinh tế khó khăn của đất nước trước những biện pháp trừng phạt của phương Tây. Kế tới là khả năng có hạn của guồng máy công nghiệp quân sự của Nga. Khúc mắc thứ ba là hiện tượng « chảy máu chất xám ». Theo tác giả bài nghiên cứu trên trang mạng của Viện Quan Hệ Quốc Tế Pháp, Dimitri Minic, qua các phát biểu chính thức, giới tướng lĩnh Nga ít khi dám lạc quan về hồi kết tốt đẹp cho nước Nga trong cuộc chiến hiện nay.  

Đăng ngày: 22/09/2023 - 16:08

2 phút

Đây là chuyến thăm đầu tiên của giáo hoàng Phanxicô đến Marseille. Ngài sẽ được đích thân thủ tướng Elisabeth Borne tiếp đón trước khi đến nhà thờ Notre-Dame-de-la Garde nổi tiếng của Marseille, tham gia buổi cầu nguyện cùng với hàng trăm quan khách, hầu hết là đại diên các tôn giáo. Sau đó, đức giáo hoàng sẽ đến bày tỏ lòng kính trọng trước tấm bia tưởng niệm các thủy thủ và người di cư đã chết trên biển, trước khi có bài phát biểu tưởng nhớ những người đã chết ở Địa Trung Hải.

Sau ngày đầu tiên dành cho vấn đề di cư, ngày mai là lãnh đạo Giáo Hội Công Giáo sẽ gặp gỡ giáo dân trên chiếc Papamobile, sau đó cử hành một thánh lễ khổng lồ tại sân vận động Velodrome ở Marseille, dự kiến ​​sẽ có gần 60.000 người tham dự.

Theo ghi nhận của thông tín viên RFI tại Marseille, bầu không khí háo hức chờ đón đức giáo hoàng càng lúc càng tăng, với khoảng 100.000 tín đồ từ khắp nơi đổ về thành phố trong hai ngày hôm nay và ngày mai.

Trong bối cảnh Cúp Bóng Bầu Dục Thế Giới đang diễn ra tại Pháp, cùng với chuyến thăm gần như là đồng thời của nhà vua Anh Charles III, an ninh đã được tăng cường đáng kể nhằm đề phòng khủng bố hay sự cố.

Trong hai ngày giáo hoàng ở Marseille, có đến 5.000 cảnh sát và hiến binh được huy động, chưa kể đến một nghìn nhân viên an ninh tư nhân. Thêm vào đó là việc lực lượng không quân kiểm tra thường xuyên các máy bay trong suốt chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha.

Đăng ngày: 22/09/2023 - 13:08

4 phút

Tổng thống Ukraina vẫn được đồng nhiệm Mỹ đón tiếp một cách trọng thể tại Nhà Trắng, với thảm đỏ, cờ xí và đội quân danh dự. Tổng thống Joe Biden nhân dịp này đã tái khẳng định với ông Zelensky quyết tâm của chính quyền Hoa Kỳ trong việc giúp đỡ Ukraina đẩy lùi cuộc xâm lược  của Nga.

Trước khi đến Nhà Trắng, tổng thống Ukraina cũng đã tiếp xúc với giới lãnh đạo quân sự Mỹ tại Lầu Năm Góc, và nhất là ghé điện Capitol, nơi đặt trụ sở của Thượng Viện và Hạ Viện Mỹ. Trái với bầu không khí cách nay gần một năm, lần này ông Zelensky được tiếp đón kém nồng nhiệt hơn, đặc biệt là từ phía một số nghị sĩ đảng Cộng Hòa chủ trương đình chỉ ngay lập tức các khoản viện trợ cho Ukraina.

Chủ tịch Hạ Viện Mỹ Kevin McCarthy thuộc đảng Cộng Hòa đã từ chối yêu cầu của tổng thống Zelenky muốn được phát biểu trước lưỡng viện Quốc Hội Mỹ, cũng không tháp tùng theo tổng thống Zelensky lúc đến điện Capitol. Ngày 19/09 vừa qua, ông McCarthy còn tuyên bố rằng sẽ yêu cầu vị khách mời “giải trình về các món tiền mà Mỹ đã chi ra” cho Ukraina.

Từ Washington, thông tín viên RFI Guillaume Naudin tường trình:

“Vào tháng 12 năm ngoái, Volodymyr Zelensky đã được chào đón như một anh hùng tại Washington. Lập trường ủng hộ của Mỹ đối với Ukraina sau cuộc xâm lược của Nga là điều không thể chối cãi. Đối với tổng thống Joe Biden, lập trường nói trên không thay đổi và ông đã nhắc lại điều đó khi tiếp đồng nhiệm Ukraina tại Nhà Trắng :

“575 ngày sau, chúng tôi vẫn sát cánh cùng Ukraina và chúng tôi sẽ tiếp tục sát cánh cùng ngài, thưa tổng thống. Đó là lý do tại sao chúng tôi rất tự hào khi được đồng hành cùng ngài. Thưa tổng thống, chúng tôi ủng hộ ngài và chúng tôi tiếp tục ủng hộ ngài.”

Nhân cơ hội này, tổng thống Joe Biden đã loan báo một đợt viện trợ quân sự mới trị giá hơn 300 triệu đô la bao gồm phương tiện phòng không và đạn dược. Những chiếc xe tăng Abrams đầu tiên sẽ đến Ukraina trong những ngày tới nhưng vẫn chưa có tên lửa tầm xa mà ông Zelensky mong muốn.

Điều đó tuy nhiên không ngăn cản tổng thống Ukraina bày tỏ lòng biết ơn của mình. Ông nói nguyên văn như sau: “Tôi cảm ơn Hoa Kỳ và ngài tổng thống về đợt viện trợ mới để bảo vệ Ukraina, một gói viện trợ rất quan trọng. Xin cảm ơn rất nhiều và gói viện trợ này có đầy đủ những gì binh lính của chúng tôi hiện đang cần”

Trước khi đến Nhà Trắng, Volodymyr Zelensky đã trải qua nhiều tiếng đồng hồ tại Quốc Hội Mỹ. Lần này không còn sự chào đón huy hoàng, không có bài phát biểu trang trọng trước các nghị sĩ. Đây là quyết định của chủ tịch Hạ Viện Kevin McCarthy dưới sức ép của cánh hữu trong đảng Cộng Hòa muốn đặt lại vấn đề viện trợ cho Ukraina.

Trước thái độ này, ông Zelensky lập luận: “Nếu không được giúp đỡ, chúng tôi sẽ thua trong cuộc chiến”.

Zelensky bất ngờ thăm Canada

Sau chuyến thăm Washington, tổng thống Ukraina đã đến Ottawa, thủ đô Canada vào tối qua, và ông đã được thủ tướng Justin Trudeau chào đón. Trong một thông cáo báo chí, thủ tướng Canada hứa rằng Canada, quốc gia có cộng đồng người Ukraina hải ngoại lớn thứ hai trên thế giới, sẽ hỗ trợ Kiev trong cuộc xung đột với Nga “chừng nào còn cần thiết”.

Đăng ngày: 22/09/2023 - 14:02

3 phút

Theo hãng tin Anh Reuters, bộ Ngoại Giao Philippines tối qua xác nhận việc đang chờ đánh giá từ nhiều cơ quan khác nhau về mức độ thiệt hại môi trường ở rạn san hô Iroquois thuộc quần đảo Trường Sa và sẽ được Tổng Công Tố Philippines Menardo Guevarra hướng dẫn.

Phát biểu vào hôm nay, ông Guevarra cho biết là Philippines đang nghiên cứu khả năng nộp đơn kiện thứ hai lên Tòa Trọng Tài Thường Trực (PCA) ở La Haye (Hà Lan). Tại cơ chế này, Philippines đã thắng được một vụ kiện Trung Quốc khởi động vào năm 2013, phản đối các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với khu vực Biển Đông.

Trả lời hãng Reuters, tổng công tố Philippines nói rõ là khả năng khởi kiện Trung Quốc lần này không chỉ xuất phát từ các hành vi phá hủy các rạn san hô mà còn từ các sự cố khác và tình hình chung ở Biển Đông. Ông đồng thời cho biết thêm rằng một báo cáo và khuyến nghị sẽ được gửi lên tổng thống Ferdinand Marcos Jr và bộ Ngoại Giao.

Trong một thông cáo, bộ Ngoại Giao Philippines tuyên bố “sẵn sàng đóng góp cho nỗ lực này” và cho rằng “các quốc gia đi vào vùng đặc quyền kinh tế và vùng biển của Philippines cũng có nghĩa vụ bảo vệ, bảo tồn môi trường biển của chúng tôi”.

Rạn san hô Iroquois nằm gần Bãi Cỏ Rong, nơi Philippines hy vọng một ngày nào đó sẽ có thẻ khai thác trữ lượng khí đốt, một kế hoạch đang gặp trở ngại vì các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên gần như toàn bộ Biển Đông, trong đó có khu vực này.

Trung Quốc, nước đã từ chối công nhận phán quyết năm 2016 của Tòa Trọng Tài Thường Trực theo đó các yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh không có cơ sở pháp lý, dĩ nhiên đã bác bỏ những cáo buộc về việc họ đã phá hủy các rạn san hô.

Tối hôm qua, đại sứ quán Trung Quốc tại Manila đã dẫn lời phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Mao Ninh “kêu gọi các bên liên quan tại Philippines ngừng “bịa ra một vở kịch chính trị”.

Theo Reuters, hồi đầu tuần, Tuần Duyên và Quân Đội Philippines đã báo cáo về những “thiệt hại nghiêm trọng đối với môi trường biển và san hô” tại rạn san hô Iroquois, nơi đã có 33 tàu Trung Quốc neo đậu trong tháng 8 và tháng 9.

Theo bản báo cáo, các chiếc tàu Trung Quốc là tàu đánh cá, nhưng thực ra là tàu của lực lượng dân quân biển, đã nạo vét san hô, mang về làm đá vôi, vật liệu xây dựng, các loại thuốc truyền thống và thậm chí cả đồ lưu niệm và trang sức.