2 phút

Tuyên bố này được đưa ra ngay sau khi một lãnh đạo người Canada của định chế này, ông Bob Pickard, trả lời hãng tin Pháp AFP, khẳng định AIIB « chịu ảnh hưởng quá lớn của Bắc Kinh » và đây là công cụ để đảng Cộng Sản Trung Quốc « thu thập thông tin phục vụ lợi ích địa chính trị ». Theo ông Pickard, Hội đồng quản trị của AIIB, gồm đại diện của nhiều quốc gia, chỉ là một « tấm bình phong ». Trên thực tế, ngân hàng đầu tư của Trung Quốc có một « hệ thống vận hành riêng » mà trong đó Bắc Kinh định đoạt tất cả. 

Canada tham gia định chế tài chính này của Trung Quốc từ năm 2018. Bob Pickard đã đưa ra những cáo buộc nói trên sau khi đã từ chức trong tuần này. Ông đã vội vã rời khỏi Trung Quốc vì sợ cho sự an toàn của ông.

Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng Châu Á, trụ sở đặt tại Bắc Kinh, được lập ra năm 2016 với mục đích làm đối trọng với ảnh hưởng của các định chế tài chính đa quốc gia của phương Tây, như Ngân Hàng Thế Giới, Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế hay Ngân Hàng Phát Triển Châu Á. Nhật Bản là một thành viên cột trụ ngay từ những ngày đầu khi vừa thành lập. Hiện ngân hàng AIIB có tổng cộng 106 thành viên, trong đó có nhiều quốc gia thân cận với Hoa Kỳ, như Canada, Úc hay Philippines, Ấn Độ …

Bắc Kinh đã mạnh mẽ bác bỏ cáo buộc nói trên. Họp báo sáng nay tại Bắc Kinh, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Uông Văn Bân khẳng định ngân hàng AIIB « tuân thủ các nguyên tắc cởi mở, minh bạch » trong tất cả các hoạt động, đặc biệt là trong cung cách « quản lý nhân sự ». Theo ông, từ khi được hình thành, AIIB đã thực hiện « được nhiều dự án quan trọng » và điều đó đã được cộng đồng quốc tế nhìn nhận. Do vậy, đối với Bắc Kinh, những cáo buộc của ông Bob Pickard, là « không có cơ sở ». 

Tham gia AIIB từ năm 2018, bộ trưởng Tài Chính Canada Chrystia Freeland, để ngỏ khả năng Ottawa rút khỏi ngân hàng này. 

(AFP) –  Miến Điện : Hơn 6000 thường dân bị chết 20 tháng sau đảo chính quân sự. Đó là con số thống kê trong một báo cáo của Viện nghiên cứu Hòa bình Oslo (Na Uy) công bố ngày 13/06/2023. Báo cáo nêu chi tiết, trong khoảng từ 01/02/2021 thời điểm nổ ra đảo chính đến ngày 30/09/2022, đã có 6337 thường dân bị giết hại vì « lý do chính trị ». Ngoài ra còn có 2614 người bị thương trong cùng thời gian trên. Bản thống kê này cao hơn rất nhiều so với các tổng kết của nhiều tổ chức quốc tế khác.  

(AFP) – Tầu huấn luyện hải quân Trung Quốc thăm Philippines. Tầu huấn luyện « Qi Jiguang », dài 165 mét và thủy thủ đoàn của hải quân Trung Quốc hôm nay, 14/06/2023, đã cập cảng Manila, chặng cuối vòng thăm viếng « hữu nghị » các nước Việt Nam, Thái Lan và Brunei, theo như tuyên bố của đại sứ Trung Quốc ở Philippines. Đây cũng là chuyến thăm đầu tiên một tầu chiến Trung Quốc tại quần đảo Philippines kể từ khi Ferdinand Marcos Jr. lên cầm quyền. 

(AFP) – Hoàng tử kế vị Ả Rập Xê Út thăm Pháp. Hoàng cung Ả Rập Xê Út hôm nay thông báo thái tử Mohamed ben Salmane hôm nay 14/06/2023 tới Paris, bắt đầu chuyến thăm chính thức cấp Nhà nước dài ngày đến 23/06. Lãnh đạo trên thực tế của vương quốc giàu lửa vùng Vịnh, Mohamed ben Salmane, có cuộc hội đàm với tổng thống Pháp Emmaunel Macron. Ả Rập Xê Út là một trong những khách hàng vũ khí lớn nhất thế giới, thường xuyên bị tố cáo vi phạm nhân quyền nghiêm trọng.

(AFP) – Khô hạn : 2/3 mạch nước ngầm của Pháp thấp hơn bình thường. Bộ trưởng Chuyển Đổi Sinh Thái, Christophe Béchu, hôm nay, 14/06/2023, trên kênh truyền hình CNews, bày tỏ « quan ngại sâu sắc » về tình hình khô hạn một số vùng. Theo ông, 2/3 mực nước ngầm tại lục địa Pháp thấp hơn mức bình thường. Cơ quan Nghiên cứu Địa chất và Khai khoáng (BRGM), chuyên trách giám sát các mạch nước ngầm chiều nay phải công bố khảo sát hoàn chỉnh của tháng 5/2023. Cách nay một tháng, 68% mạch nước ngầm ở Pháp đã ở mức thấp tương đối, làm dấy lên nỗi lo sợ một đợt khô hạn mới vào mùa hè tệ hại như năm 2022. 

(Reuters) – Belarus bắt đầu tiếp nhận vũ khí hạt nhân chiến thuật. Theo tuyên bố của tổng thống Belarus, Alexandre Loukachenko, trong một cuộc trả lời phỏng vấn cho kênh truyền hình Nga Rossiya-1 nhưng không nêu rõ ngày chính xác, và được đăng tải trên tài khoản Telegram của hãng thông tấn Belta Belarus, nhiều loại vũ khí trong số này có sức công phá mạnh gấp ba lần so với những quả bom nguyên tử mà Mỹ thả xuống Hiroshima và Nagasaki năm 1945. 

 (Reuters) – Lãnh đạo tập đoàn Wagner tiếp tục phản đối ký hợp đồng với quân đội. Ông Evguéni Prigojine, hôm nay, 14/06/2023, một lần nữa khẳng định « binh sĩ của Wagner chưa sẵn sàng đi theo con đường đáng xấu hổ và do vậy, họ sẽ không ký hợp đồng với quân đội Nga. » Tuyên bố này được đưa ra một ngày sau khi tổng thống Nga Vladimir Putin trong buổi phát biểu trên truyền hình cho biết mong muốn các binh sĩ « tình nguyện » tại Ukraina ký hợp đồng với quân đội Nga. Một hình thức để chính phủ Nga kiểm soát Wagner ? 

(AFP) –  Đắm tàu di dân vượt biển tại Hy Lạp. Ít nhất 59 di dân bị chết đuối trong một vụ đắm tàu trên vùng biển phía tây-nam Hy Lạp đêm thứ Ba 13/06 rạng ngày Thứ Tư.  Đó là một tàu đánh cá, có thể đã chở hàng trăm người nhập cư vượt biển bị lật úp trong vùng biển quốc tế, ngoài khơi Hy Lạp. Chiến dịch cứu hộ của tuần duyên Hy Lạp từ sáng hôm nay đã cứu được 104 người. Hiện chưa có thông tin chi tiết về quốc tịch hay giới tính của các nạn nhân vụ đắm tàu.

(AFP) – Nhật Bản : Xả súng tại một trường bắn. Vụ việc xảy ra hôm nay, 14/06/2023, tại trường bắn của Lực lượng Phòng vệ (quân đội Nhật Bản), ở Gifu, miền trung Nhật Bản. Theo cảnh sát địa phương, thủ phạm là một quân nhân trẻ và đã bị bắt ngay tại hiện trường. 

(AFP) – Ý tổ chức tang lễ Nhà nước tiễn đưa Silvio Berlusconi, hôm nay, 14/06/2023. Cựu thủ tướng, tỷ phú Berlusconi qua đời ở tuổi 86 hôm 12/06. Lễ tang chính thức được cử hành lúc 15 giờ (giờ Ý), tại nhà thờ Milano, với sự tham dự của nhiều giới chức chính trị cao cấp ở Ý, như tổng thống, thủ tướng đương nhiệm và lãnh đạo các đảng phái chính trị, cùng nhiều quan khách nước ngoài.  Buổi lễ được truyền trực tiếp trên màn hình lớn đặt tại quảng trường lớn của thành phố Milano, với sự chứng kiến của hàng nghìn người dân.

Một luật sư của Nga hôm 14/6 nói tố cáo của Ukraine tại các phiên điều trần của Tòa án Thế giới hồi đầu tuần này về vụ bắn rơi chuyến bay MH17 của hãng hàng không Malaysia là “hư cấu”.

Ukraine cáo buộc Nga trước tòa án hàng đầu của Liên hiệp quốc là vi phạm hiệp ước chống khủng bố của Liên hiệp quốc bằng cách trang bị và tài trợ cho các lực lượng thân Nga, trong đó có các dân quân đã bắn rơi chuyến bay MH17 của hãng hàng không Malaysia Airlines, giết chết tất cả 298 hành khách và phi hành đoàn vào tháng 7 năm 2014.

Tháng 11 năm ngoái, một tòa án Hà Lan kết luận rằng Nga có “quyền kiểm soát toàn diện” đối với lực lượng ly khai và đã cung cấp hệ thống phi đạn BUK được lực lượng dân quân sử dụng để bắn hạ máy bay.

Ukraine lặp lại kết luận của tòa án Hà Lan trong vụ kiện của mình trước Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ), nhưng luật sư Michael Swainston của Nga bác và gọi đó là “hư cấu”.

“Điều này đã không xảy ra, không có BUK Telar nào đến từ Nga,” ông nói trước tòa.

Trong vụ kiện tại ICJ, còn được gọi là Tòa án Thế giới, Kyiv cũng tuyên bố Nga đã vi phạm hiệp ước chống phân biệt đối xử của Liên hiệp quốc bằng cách cố gắng xóa bỏ văn hóa của người sắc tộc Tatar và người Ukraine ở Crimea, nơi đã bị Nga sáp nhập vào năm 2014.

Trong bản đệ trình cuối cùng hôm thứ 12/6, Ukraine đã yêu cầu ICJ kết luận Moscow phạm tội vi phạm các nghĩa vụ theo hiệp ước và yêu cầu Moscow bồi thường thiệt hại.

Nga phủ nhận các vi phạm nhân quyền có hệ thống trên lãnh thổ Ukraine mà nước này chiếm đóng. Nga cũng nói rằng họ đã đáp ứng các nghĩa vụ của mình theo hiệp ước của Liên hiệp quốc về chống tài trợ cho chủ nghĩa khủng bố.

Nga đã yêu cầu tòa án bác bỏ yêu sách của Ukraine bắt nguồn từ năm 2017 vốn được đệ trình trước khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm ngoái.

ICJ dự kiến sẽ đưa ra phán quyết về vụ việc trước cuối năm nay.

Thụy Điển không nên mong đợi được Ankara bật đèn xanh trong nỗ lực kết nạp vào Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại hội nghị thượng đỉnh của liên minh phương Tây vào tháng tới trừ khi nước này ngăn chặn các cuộc biểu tình chống Thổ Nhĩ Kỳ ở Stockholm, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan được trích lời hôm thứ Tư nói.

Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ phiếu ủng hộ tích cực để Thụy Điển vào NATO trong khi “những kẻ khủng bố” đang biểu tình ở Stockholm, và lập trường của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được làm rõ một lần nữa trong các cuộc đàm phán với các quan chức Thụy Điển ở Ankara vào thứ Tư, ông Erdogan được dẫn lời khi nói với các phóng viên trên chuyến bay trở về từ Azerbaijan hôm thứ Ba.

Phát biểu của ông Erdogan được đưa ra khi các quan chức từ Thổ Nhĩ Kỳ, Thụy Điển, Phần Lan và NATO gặp nhau hôm thứ Tư tại Ankara để đàm phán nhằm cố gắng vượt qua sự phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc ngăn cản Thụy Điển gia nhập NATO.

Trưởng đoàn đàm phán của Thụy Điển Oscar Stenstrom cho biết các cuộc đàm phán với các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra tốt đẹp và các cuộc thảo luận nhằm vượt qua sự phản đối của Ankara sẽ tiếp tục, mặc dù chưa ấn định ngày mới.

“Công việc của tôi là thuyết phục đối tác rằng chúng tôi đã làm đủ rồi. Tôi nghĩ chúng tôi đã làm đủ”, ông Stenstrom nói. “Nhưng Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa sẵn sàng đưa ra quyết định và cho rằng họ cần có thêm câu trả lời cho những câu hỏi mà họ đặt ra”.

Trong một tuyên bố, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nói mức độ tiến bộ của Thụy Điển theo thỏa thuận ba bên được nhất trí tại Madrid năm ngoái đã được thảo luận trong cuộc họp. Tuyên bố cho biết các bên nhất trí tiếp tục làm việc về “các bước đi cụ thể trong tương lai” để Thụy Điển trở thành thành viên NATO.

Vào tháng 3, Thổ Nhĩ Kỳ đã phê chuẩn đề nghị của Phần Lan kết nạp vào NATO, sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga, nhưng vẫn phản đối việc Thụy Điển gia nhập liên minh. Hungary cũng vậy.

Để biện minh cho sự phản đối của mình đối với tư cách thành viên của Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc Stockholm chứa chấp các thành viên của các nhóm chiến binh người Kurd mà họ coi là khủng bố.

Thụy Điển cho biết họ đã duy trì một phần trong thỏa thuận đạt được với Thổ Nhĩ Kỳ tại Madrid nhằm giải quyết các mối quan ngại về an ninh của Ankara, bao gồm cả việc đưa ra luật chống khủng bố mới trong tháng này. Nước này nói rằng họ tuân theo luật pháp quốc gia và quốc tế về dẫn độ.

Căng thẳng Thổ Nhĩ Kỳ-Thụy Điển gần đây nhất gây ra bởi một cuộc biểu tình chống Thổ Nhĩ Kỳ và chống NATO ở Stockholm vào tháng trước, khi lá cờ của nhóm chiến binh Đảng Công nhân người Kurd (PKK), nhóm bị đặt ngoài vòng pháp luật ở Thổ Nhĩ Kỳ cũng như ở Liên minh châu Âu, được chiếu lên tòa nhà quốc hội.

Nhận xét về những thay đổi pháp lý gần đây của Thụy Điển, ông Erdogan nói:

“Đây không chỉ là vấn đề sửa đổi luật hay thay đổi hiến pháp. Công việc của cảnh sát ở đó là gì? Họ có các quyền hợp pháp và hợp hiến, họ nên thực thi các quyền của mình. Cảnh sát nên ngăn chặn những chuyện này (biểu tình)”.

Ông Erdogan nói trong khi ông đang đàm phán với Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hồi đầu tháng này, một cuộc biểu tình tương tự đã được tổ chức ở Stockholm. Ông nói thêm rằng ông cũng nói với ông Stoltenberg rằng Thụy Điển nên ngăn chặn những hành động như vậy để đảm bảo Thổ Nhĩ Kỳ chấp thuận cho nước này trở thành thành viên NATO.

Sau cuộc gặp với ông Erdogan, ông Stoltenberg cho biết một thỏa thuận về việc Thụy Điển gia nhập liên minh có thể đạt được trước hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius vào tháng tới.

Hạ viện Nga hôm 14/6 cho biết họ đã bỏ phiếu sơ bộ ủng hộ dự luật cho phép Bộ Quốc phòng ký hợp đồng với các tội phạm bị tình nghi hoặc bị kết án để đưa ra chiến trường ở Ukraine.

Hơn 15 tháng của cái mà Nga gọi là “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở Ukraine, lực lượng của Moscow đã chịu tổn thất nặng nề và đang cố gắng tuyển thêm quân cho cuộc chiến trên bộ lớn nhất châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai.

Theo những thay đổi được đề xuất, một hợp đồng có thể được ký kết với một người nào đó đang bị điều tra về tội phạm, người đang bị xét xử tại tòa án hoặc sau khi họ đã bị kết án nhưng trước khi bản án có hiệu lực pháp lý, theo cơ sở dữ liệu của Hạ viện Nga.

Những người bị kết tội phạm tội tình dục, phản quốc, khủng bố hoặc cực đoan sẽ không được đăng ký.

Những người đăng ký sẽ được miễn trách nhiệm hình sự sau khi hoàn thành hợp đồng hoặc nếu họ nhận được giải thưởng cho thành tích chiến đấu của mình.

Nhóm lính đánh thuê Wagner trước đây được phép tuyển mộ tù nhân từ các nhà tù để chiến đấu ở Ukraine, nhưng nhóm này cho biết vào tháng Hai rằng họ đã dừng tuyển tù nhân. Các nhà hoạt động về nhân quyền trong nhà tù nói Bộ Quốc phòng Nga đã tiếp quản quá trình này nhưng muốn thực hiện các thay đổi.

Những thay đổi mới đang được Hạ viện Nga kiểm tra không bao gồm việc tuyển dụng những người đã thụ án. Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận gì về việc này.

2 phút

Tuy nhiên, Nhà Trắng cung cấp rất ít chi tiết về chuyến đi Tokyo hai ngày của ông Sullivan bắt đầu từ thứ Năm 15/6, và chỉ cho biết rằng cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng cùng các đồng cấp « sẽ thảo luận cách thức thắt chặt quan hệ hợp tác trong nhiều vấn đề chủ chốt của khu vực và toàn cầu ». 

Chuyến thăm Tokyo của Jake Sullivan diễn ra không lâu sau cuộc thao dợt tuần duyên giữa Mỹ, Nhật Bản và Philippines gần vùng Biển Đông có tranh chấp, được tổ chức vào đầu tháng Sáu này. Theo hãng tin Mỹ AP, Washington đang gia tăng nỗ lực củng cố các liên minh tại châu Á trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt với Bắc Kinh. 

Quan hệ Mỹ - Trung đã xuống cấp nghiêm trọng trong nhiệm kỳ tổng thống Biden. Đôi bên căng thẳng trong nhiều vấn đề từ tranh chấp chủ quyền lãnh hải ở Biển Đông giữa Trung Quốc với các nước láng giềng, hồ sơ Đài Loan, hoạt động gián điệp của Trung Quốc trên lãnh thổ Mỹ và tại Cuba. 

Theo AP, hiện cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan đang có mặt tại Ấn Độ, gặp người đồng cấp Ajit Doval, để chuẩn bị cho chuyến thăm cấp nhà nước của thủ tướng Narendra Modi đến Washington vào ngày 22/6. Trong cuộc gặp ngày hôm qua, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ - Ấn đã thảo luận về khả năng hợp tác giữa đôi bên trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, chất bán dẫn và quốc phòng, theo như thông báo từ bộ Ngoại Giao Ấn Độ.