NGƯỜI CA SĨ VỀ HƯU   -   CAO MỴ NHÂN 

Có một bạn trẻ hỏi tôi là : làm thế nào cho văn nghệ sĩ khỏi về hưu ? 
Tôi ngạc nhiên quá , ai bắt văn nghệ sĩ về hưu đâu , chắc câu hỏi không rõ ràng đấy . Vì , làm nghề ...văn nghệ sĩ  là tự do nhất rồi đấy .
Hay bạn muốn hỏi  văn nghệ sĩ là công tư chức đó hả ?  Thì nếu vậy , quý vị ấy vốn là công tư chức, quân đội , hay một ngành nghề gì do nhà nước của quý vị ấy , trách nhiệm việc trả lương tiền , có phải bạn trẻ định hỏi thế không ? 
Người bạn trẻ có vẻ băn khoăn hơn lúc tôi chưa trả lời . Chính tôi cũng không hiểu ý của bạn ta . Sau rồi tôi chợt nhớ ra , tới lượt tôi hỏi bạn trẻ , có phải bạn muốn nói tới tuổi già của quý vị nêu trên không ? 
Bạn chưa gật đầu , có nghĩa là câu trả lời phải khác hơn . Bạn trẻ bèn thí dụ: 
Thế này này , thí dụ rõ nhất là quý vị ca sĩ chẳng hạn . Bạn không muốn thấy nữ ca sĩ danh tiếng Thái Thanh tóc bạc , không thích nam ca sĩ  Duy Khánh  đi đứng có vẻ lờ đờ , trong khi ông có cả một quá trình mà gạt đi không hết người đẹp ái mộ ...
A, thế là tôi hiểu rồi , bạn trẻ ơi , chỉ vì bạn muốn các ca sĩ đừng già đi  đó thôi , chứ phải đi làm kiểu quân cán chính ngày xưa , phe ta xếp tuổi về hưu cho phái Nam là 60 hay 65 gì đó , phái nữ là 50 hay 55 gì đó , tôi không nhớ à nghe . Còn trong Quân Lực VNCH , có quy chế riêng nhé . Tôi chỉ  cần nhớ Đoàn Nữ Quân Nhân thôi . 
Số tuổi hưu của quý bà , cô chỉ 40 -45 thôi . 
Riêng Nữ Sĩ quan cấp tá , từ  45-48 . 
Vì thế 3 vị sĩ quan cấp tá cao nhất , ngày vô tù cải tạo  mới chưa  đầy 45 tuổi nhưng đã giải ngũ .
Còn tất cả đều dưới 40 , thậm chí mới ngoài 30 . 
Nữ sĩ quan cấp uý đều mới ngoài 20 . 
Chưa kể các hạ sĩ quan  Nữ quân nhân  nhất loạt từ 18-20 tuổi . 
Ô  mà tôi  lạc đề rồi hả , ý tôi chỉ  định  trả lời cho đúng quý  văn nghệ sĩ ...hưu thôi mà . 
Thế thì tôi đan cử 2 hình ảnh , mà quý vị nếu có , hoặc không giống cái suy nghĩ gà mờ của tôi . 
Rằng 2 nhân vật tên tuổi gần như ngày một  ngang ngửa nhau . 
Trước hết là nhà thơ , ngục sĩ Nguyễn Chí Thiện , tạm xem như đại diện cho ngành ...sáng tác . 
Nhà thơ khi mệnh chung mới 73 tuổi (  1939- 2012 )  . Cái tuổi chỉ tương đối so với quý vị còn mang hoài bão làm nên sự nghiệp gì đó . 
Nhưng ngay từ lúc tại thế ,  thi sĩ Nguyễn Chí Thiện đã khắc khổ , có lẽ tại sống lâu năm ở dưới  chế độ Cộng sản  trong nước , cùng 27 năm tù  gồm mấy lần cộng lại , đã khiến nhà thơ mất hết sinh khí . 
Vả lại ngành sáng tác , không đòi hỏi người viết lách phải có ...ngoại hình sáng rỡ  , mà cần làm ra những tác phẩm ...lộng lẫy  , để độc giả thưởng lãm được rồi
Kế tới , là ca nhạc sĩ Duy Khánh  ,cứ xem như đại diện cho ngành ...trình diễn . 
Ca nhạc sĩ Duy Khánh lúc thất lộc mới có 65 tuổi  (  1938-  2003 ) . 
Ôi, cái tuổi còn chứa chan tình ý . Đó chính là tuổi về hưu  rất thông thường ở bên Mỹ này . 
Nhưng lại là một trong hạng tuổi  "  đẹp nhất  " của Nam giới  , người ta đã tổng kê một số tình trạng gia đình  viên mãn , mà quý ông ở hạng tuổi này (  60 - 65 )  rất là vừa ý , cả trong riêng tư lẫn ngoài xã hội . 
Tôi thường  quan sát ca nhạc sĩ Duy Khánh  khi ông trình bầy những bài dân ca do chính nhạc sĩ sáng tác như :
Xin anh giữ trọn tình quê
Thương về miền Trung 
.để bàn thêm về tính cách " Hưu " như bạn trẻ  thắc mắc , chẳng lẽ ca sĩ về già đã không còn hình thức  đẹp đẽ , hát lại không còn như ...xưa nữa , tức là nội dung đi vào ... lão hoá . 
Nhưng tôi lại thấy ca sĩ Duy Khánh  không những hát tự nhiên , giọng có vẻ ...già dặn hơn  trước 30-4- 1975 , mà còn rất chủ động phong cách trinh diễn , chẳng hạn khi Duy Khánh trình bầy bài : Xin anh giữ trọn tình quê . 
Đoạn : ...thương nhau trong đời , thương nhau trong lời , yêu nước Việt mà thôi. 
Ca sĩ đưa một ngón tay lên chỉ ra khoảng không trước mặt , như muốn dặn dò . 
Rồi thì : hỏi anh , bao nhiêu thu rồi , xa xôi quê người , mơ ước gì hỡi lòng trai  , sông núi chia phôi  ? 
Ca sĩ vẫn giữ thái độ hết sức nhập cuộc , tuy bài này viết từ hồi ông đi  " Lào " , nhưng sau này  , một phần dân tộc  đông tiến , tránh hoạ Cộng sản  , cũng ...xem như ca sĩ đã già , dặn dò lớp người trẻ đang nơi quê người : ...mẹ VN nức nở , mình người Nam  muôn thủa ...
Như vậy thì có chi phải về hưu ? Chẳng những thế , mà ca sĩ nào bất luận nam hay nữ , nếu có ý hướng nghĩ về quê , hãy khuyến khích lớp trẻ : 
Anh nơi cho dù , trên đường dài tha phương , biền biệt quê hương , xin anh còn giữ vẹn  câu thề , dù gió mưa về , vẫn một lòng yêu mến quê . 
Nghĩa là , không phải ca sĩ chỉ  "  hữu dụng  "  khi còn xuân sắc đâu ,  mà đôi khi về già cũng  ". Hữu ích  " lắm đấy . 
Nếu như trong thời trẻ trung , quý ca sĩ , đã  phụng sự nghệ thuật , bằng những lời ca trong đời thường  với lứa tuổi mộng mơ . 
Thì thủa ...cao niên , nếu còn hát được , xin cứ tự nhiên như ở nhà cùng các thế hệ sau , còn thân tình hơn nữa , là mượn lời ca  diễn tả lòng mình , như ca sĩ Duy Khánh đã ...hẹn hò : 
Ngày mai , ta xa nhau rồi , nhưng tin trong đời , anh sẽ còn gặp tôi , quê cũ mừng vui ...
Mong vậy , ước vậy , nhưng ca sĩ Duy Khánh  chẳng còn dịp nào về quê cũ nữa . Bạn trẻ ơi , có thể bạn chưa vừa ý lắm , nhưng tôi cũng qua tuổi  nhiều thắc mắc , và đang ở tuổi bị ...về hưu , nhưng tôi lại rất thông cảm tâm tình lứa tuổi này , là không tin quý lão làm được điều gì  phải không ? 
Song le , bạn trẻ ạ , chính hạng tuổi hưu này , mới có những cố  gắng  triệt để  , vượt bậc , để hoàn tất những ước mơ , mong chờ  mà họ ấp  ủ , trước khi họ thực sự phải về ...hưu . 

    CAO MỴ NHÂN (HNPD)