Theo nhà văn Mỹ, tỉ phú bất động sản đã biến cuộc tranh cử tổng thống Mỹ thành lễ hội hóa trang, trong đó những người ủng hộ ông, “da trắng thuộc tầng lớp trung lưu”, đang tái diễn cuộc chiến giai cấp trên toàn nước Mỹ, như thời Nội Chiến cách đây hơn 150 năm.

Trừ một số trường hợp đặc biệt do tài năng hay khát vọng chiến thắng, như vị tổng thống da mầu đầu tiên và một số người da đen nổi tiếng trong lĩnh vực thể thao hay âm nhạc, cộng động người Mỹ gốc Phi đa số vẫn thuộc thành phần nghèo, thiếu giáo dục và sống trong những “khu biệt cư” của họ. Người Mỹ trung lưu da trắng giữ khoảng cách với cộng đồng này nhờ những biểu hiện ngày càng tinh xảo hơn của cuộc chiến giai cấp trong thế kỷ XXI.

Chính trong bối cảnh này xuất hiện một Donald Trump, lường gạt, phân biệt chủng tộc, nói dối “toàn tập”, ghét phụ nữ và là tỉ phú đang phá sản. Ông làm hài lòng một bộ phận cử tri da trắng : những người có cùng quan điểm coi thường phụ nữ, coi họ là những món đồ chơi tình dục, những người cho rằng xã hội sẽ tốt hơn nếu người Mỹ gốc Phi, kể cả gia đình Obama, bỗng biến mất. Biện pháp gần đầy nhất của nhà tỉ phú bất động sản là cấm người da đen vào các tòa nhà do ông sở hữu.

Tờ New York Times từng đánh giá Donald Trump là người “không đủ năng lực”. Thế nhưng, trong vòng sơ loại, không một ứng viên nào của đảng Cộng Hòa có đủ sức để cản đường tiến của đối thủ có ánh mắt ang ác và thường cười nhếch mép. Trong suốt chiến dịch vận động tranh cử, ông kích động bạo lực và ẩu đả. Ông sinh ở quận Queens, New York, nhưng nhà văn Mỹ lại tưởng như ông Donald Trump là một nhân vật miền Tây hoang dã, từ lời nói như tiếng súng đến việc ông sẵn sàng đấm vào mặt một người phản đối trong các cuộc mít-tinh hay cho rằng nên phạt đứa bé bỗng nhiên bật khóc trong một buổi vận động. Ông tuôn hàng loạt lời dối trá, thay đổi diễn văn tùy theo hoàn cảnh.

Mọi việc diễn ra suôn sẻ, như có chiếc đũa thần, đối với ứng viên Cộng Hòa cho đến buổi tranh luận tay đôi đầu tiên với đối thủ đảng Dân Chủ Hillary Clinton. Không được phép dùng những lời lẽ “ma thuật” trước đó để tự vệ, nên ông cựa quậy, cau có, hút miếng nước và bàn tay run run. Rồi ông trở nên quàu quạu, trách người dẫn chương trình, rồi quay sang trách đối thủ Dân Chủ đến mức bà Clinton phải thốt lên : “Tôi có cảm giác là đến cuối buổi, tôi sẽ bị buộc là thủ phạm của tất cả những việc chưa từng xảy ra”.

Ông Trump tố cáo bà Clinton là “kẻ nói dối” và biệt danh này vẫn đeo đẳng bà cho đến giờ. Những bài diễn văn của ông được hình thành từ luận điểm của những người ghét phụ nữ - những người sẽ không bao giờ bầu cho bất kỳ một phụ nữ nào vào vị trí tổng thống. Đây chính là một trong những yếu tố mà người ta không đánh giá hay giải thích được trong kết quả các cuộc thăm dò.

Dù đa số những người đàn ông da trắng trên 40 tuổi không phải là người phân biệt giới tính. Tuy nhiên vẫn còn những trường hợp hãn hữu và họ hài lòng ẩn trong thế giới khiêu khích của Trump, với những luận điệu quá khích về những phụ nữ ngực lép, người Mỹ gốc Phi luôn gây rối, người Mỹ la tinh là kẻ cắp, người theo đạo Hồi chuyên đánh bom, trong khi tổng thống Obama chỉ thích thu mình trong phòng Bầu Dục và đi chơi golf.

Bầu cử tổng thống Mỹ: Thời khắc quyết định

Tối 19/10/2016, hai ứng viên tổng thống Mỹ Hillary Clinton và Donald Trump sẽ có cuộc tranh luận lần thứ ba, cũng là buổi cuối cùng, tập trung vào vấn đề ngân sách. Sau loạt tai tiếng về những lời bình luận hạ thấp phụ nữ, ứng viên đảng Cộng Hòa mất tỉ lệ ủng hộ một cách rõ rệt, từ nữ giới đến cộng đồng Thiên Chúa giáo.

Trang nhất và mục hồ sơ của nhật báo công giáo La Croix nhấn mạnh đến việc “Cử tri Thiên Chúa giáo nghiêng về bà Clinton” dù vẫn dè chừng chương trình của ứng viên Dân Chủ. Đây là điều dễ hiểu sau những vụ tai tiếng hạ thấp phụ nữ và hàng loạt vụ tố cáo ông Trump quấy rối tình dục phụ nữ. Thế nhưng, tương lai chính trị Hoa Kỳ có vẻ bi đát trong con mắt của một cử tri, được La Croix trích dẫn : “Hillary Clinton không trung thực, còn Donald Trump không đủ tư cách về mặt đạo đức để điều hành đất nước. Tôi mất hẳn niềm tin vào hệ thống chính trị”.

Le Figaro nhận định buổi tranh luận tối nay là “Cơ hội cuối cùng cho Donald Trump”. Riêng nhật báo kinh tế Les Echos quan tâm đến “Khoảng cách lớn trong các dự án thuế khoá” của hai ứng viên. Tờ báo cũng cho rằng “Trump dường như không thể rút ngắn được sự cách biệt với bà Clinton”.