ĐIỀU ĐÁNG NHỚ NHẤT  -    CAO MỴ NHÂN 

Ngay từ khi bước chân vào nơi ở đầu tiên ...bên Mỹ  , ông mới biết rằng những gì suy diễn trong các trại tù cải tạo , và cả ngoài xã hội miền Nam , sau cuộc đổi đời bi thảm ngày 30-4-1975 , là không phải như quý vị phe ta đã nghĩ . 
Thủa đó ở một Trung Tâm kia , chẳng phải ông sợ gì mà không dám viết tên trại tù ra , và có lẽ nào ông thực sự quên dĩ vãng , từng mỗi lần vui xuân, đón Tết ở  xứ người . 
Năm nay ông quanh tuổi  tám chục rồi  , dù muốn hay không  ông cũng tự bớt nhớ một số việc không cần thiết , nó nặng thêm đầu óc mỗi lần chợt nhớ lại 
"  những ngày xưa thân ái  "  , bạn bè mỗi lúc một xa , mỗi lúc một thưa .
Nói rằng bớt nhớ  cho  văn vẻ , chứ nói đúng ra , là phải nói  " quên " mới đúng . 
Thế thì có nhiều sự việc đáng lẽ phải nhớ , ông lại quện  , và ngược lại , lẽ ra phải quên , thì ông cứ chăm hẳm nhớ mãi 
Đó là câu chuyện ngày ông ra tù cải tạo . Hôm đó bỗng dưng trời rất đẹp  ...
Ông thấy hình như là có một đàn bướm đủ mầu , con thì trắng chấm đỏ , con thì xanh chấm vàng. .., có cả một con bướm đen tuyền  không chấm , phẩy gì hết , nó bay lẫn vào bầy bướm  hoa bông rực rõ , nên nhìn nó càng thấy nó , cánh bướm đen  , nổi bật hẳn lên . 
Ông đang đứng đợi xe đò về Saigon  sau 9 năm tù ở các trại ngoài Bắc , và một năm tù ở Z. 30 D  Hàm  Tân . Tổng Cộng 10 năm . 
Chiếc xe dừng lại , ông hân hoan bước lên xe , có được chỗ ngồi khép nép sau lưng  tài xế . Chẳng  cần phải giới thiệu , ai cũng biết các ông bà " tù. " , đứng ở bên đường như vậy , là chỉ có thoát đời lao lý trở về nhà thôi . 
Nên , thời gian đầu thì  : trước là vui xuân , sau làm việc nghĩa . 
Sau nhiều đợt tù về rồi , thì : mọi sự phơn phớt  hoa đào thôi , chứ làm sao vác ngà voi , ủng hộ mãi . Chưa kể thiên hạ nói  quý tù về hình như có được hưởng chút tiền xe . 
Thế là các bác , các chú  tài xế cứ tuỳ nghi đối xử với người về , tuỳ theo vui buồn thời đại . 
Ông gặp đúng chiếc xe trời đánh . Chẳng thà không cho người ta đi thì thôi, đã lỡ cho người ta lên xe rồi , thì cũng lấy  đức để đời .
Ông loay hoay lật mấy cái áo quần rách nát ra, tìm tiền trả phần vé của mình . 
Chết nỗi ông quên béng là lúc tên "  cờ bờ  " cầm tờ giấy đọc tên  ông ra trại , ông mừng muốn hét lên , rồi vui quá ra cổng , nào có cầm đồng bạc lẻ nào đâu. Tức là không có tiền trả cho lơ xe gì cả . Lơ xe  quát tháo nói  tài xế dừng lại , để tống cổ ông xuống đường ...
Bỗng một thiếu niên chạc độ 14 tuổi , giơ bàn tay ngoắc ngoắc lơ xe lại , nói :
Nè , nè  , tui cho chú đó mượn  trả tiền xe đây nè . 
Lơ xe  giật tiền trên tay  thiếu niên , cười  : mày ngon hả . 
Ông không nói gì , cứ băn khoăn mãi.  
Người tài xế động lòng trắc ẩn , nói như là ...giỏi chuyện lắm : lo  chi mấy ông này . ..các ông ấy  hay lắm đó , rồi coi . 
Này ông , tui thấy các ông vượt biên nhiều lắm , nghe các ông còn được Mỹ cấp tiền hưu cho nữa  đó . 
Rồi cũng về tới nhà , gia đình mừng tủi  là ...điều mong mỏi , bởi vì hậu cải tạo , tuỳ theo mỗi nhà , mỗi hoàn cảnh , nhưng chạnh nhớ những ngày ở trong tù , đã mỗi người một cách suy nghĩ , đa số hy vọng vào cái tương lai hậu chiến , có thể ra đi bằng cách  nào đó : vượt biên , vợ con bảo lãnh nếu có . 
Mấy năm sau thì có chương trình HO như quý vị thấy đó . 
Vẫn nối dài dòng suy diễn , chứ không phải suy nghĩ , ông tìm lại một số bạn bè thất lạc , cũng có người đi vượt biên tới nơi , cũng có người đã từ cõi chết trở về,  lại chưa kịp tỉnh người đã xuống thuyền lênh đênh  .
Nhưng số tránh không khỏi cái chết . Nghĩa là không chết vì bị hành hạ , đói khát trong tù  , bệnh hoạn , tai nạn trong tù , mà lại chết khi đã thấy được một chút không khí tự do , nên ông quyết ra đi tìm chân lý sống ở một phương trời viễn mộng nào . 
Ba chìm bảy nổi , mấy lượt đi, về ...hụt chuyến đi đã đành , mà còn một lần kể như ông thua đậm , đó là ông bị bắt lại , một lần nữa tưởng thành công lưới được  mẻ cá lớn , nào ngờ vợ chồng con  cái  đã ngồi hẳn trên tầu rồi , mà vẫn bị mời xuống bờ, để điều tra , ngõ hầu  công an CSVN  tóm gọn  chủ tầu  và đường giây  " phản quốc  " .
Tất nhiên ông dại gì cho họ khai thác chứ . 
Do thế  ông đi tù thêm một lần nữa . Họ nhốt ông vào nhà tù mới  , toàn những tai ương của xã hội  , như các thứ tệ đoan , mà chẳng làm sao trừ tuyệt nọc được như trộm cướp , ma  tuý , đĩ điếm vv... 
Rồi ông được ra  tù lần thứ hai ,  bình  thường như  thiên hạ , qua một họ tên ông tự khai láo , để tránh bị truy nguyên  sĩ quan cải tạo về . 
Kết cuộc  là ông và gia đình tới Mỹ theo diện HO tị nạn  . 
Thời gian gia đình ông hiện diện ở Hoa Kỳ  , là trợ cấp HO đã xuống mức ...lương  từ một năm , tới lượt ông chỉ còn 8 tháng . 
Thôi thì cũng được , có sao đâu , còn hơn là không có gì . 
Thành , các suy diễn đúng mà không đúng, là quý phe ta có lãnh tiền  , nhưng không phải tiền hưu  , mà là tiền trợ cấp  tị nạn , để có thì giờ học tiếng Mỹ , học lái xe , học nghề gì đó , cho đúng nghĩa sống ở một nước tự do , dân  chủ , mình sống độc lập , mình tự làm chủ mình ...
Như vậy có phải là tốt hơn , đẹp hơn không , ba cái lương tiền tưởng tượng  thủa còn trong tù cải tạo , hay khi ra ngoài xã hội  ...tầm phào , nào có dựa trên nguyên tắc nào . 
Điều  đáng nhớ nhất , đừng bao giờ quên , đó là quả nước Mỹ  có vòng tay ôm khít  chu vi trái đất  , nếu bước được  vô vòng tròn đó , sẽ thấy lòng nhân đạo của họ tràn đầy ...

    CAO MỴ NHÂN (HNPD)