Kinh Khổ

Xây nhà lớn làm gì?

Nhưng quan về hưu “xây nhà lớn làm gì để lòng dân thêm buồn...” không còn là chuyện trách yêu, mà lòng dân đang buồn. Không chỉ buồn mà dân còn không tin, dân thất vọng. Và nếu ông quan nào xây nhà lớn

(TBKTSG) - Lấy chồng sớm bị trách nhưng là trách yêu. Lấy chồng sớm thì lời ru thêm buồn vì phải làm mẹ ở tuổi “trẻ con” (ngày trước có cô gái tảo hôn đã phải có con ở tuổi 13, 14). Người trách khéo cô gái là anh người tình cũ, bị đá nên ngậm ngùi, giận thì giận mà thương thì vẫn thương.

Nhưng quan về hưu “xây nhà lớn làm gì để lòng dân thêm buồn...” không còn là chuyện trách yêu, mà lòng dân đang buồn. Không chỉ buồn mà dân còn không tin, dân thất vọng. Và nếu ông quan nào xây nhà lớn mà bị phanh phui ra tội tham nhũng thì dân phỉ nhổ, nguyền rủa trước cả khi pháp luật sờ tới.


Xứ mình nghèo, xưa nhà tranh vách đất, sau mấy chục năm hòa bình có ngói hóa thì cũng là cái tổ chào mào cạnh tổ chim chích nhà cấp bốn theo nếp người nghèo. Thời bao cấp, cào bằng, thi thoảng có một cái nhà lầu nhú lên sau lũy tre đã là sự kiện đàm tiếu. Sau mấy chục năm hậu chiến, rồi “đổi mới”, rồi “kinh tế thị trường”, chuyện làm nhà to thành chuyện bình thường. Dân đua nhau “xây nhà cao cao mãi” như câu hát, chẳng ai để ý, cũng chẳng cơ quan nào kiểm tra. Tiền của người ta làm ra, có mua voi về múa hay thỉnh danh ca nổi tiếng về hát đám cưới con cũng chẳng ai cấm được.

Nhưng cán bộ công chức mang danh “đầy tớ nhân dân”, khi về hưu mà xây nhà to lại là chuyện khác. Bởi hiệu ứng gà đua tiếng gáy, ông này ông kia đua nhau xây dinh. Cái ông chủ tịch nổi tiếng một tỉnh miền núi phía Bắc, ngay trước khi về hưu đã bị nạn “lộ hàng”, tưởng hạ cánh được an toàn, ông phải tìm mọi cách làm cho người ta quên ông đi. Vậy mà ông bỗng nổi đình đám trở lại khi cho xây một cái dinh rõ to, báo chí chộp ngay, “ca ngợi” hết lời. Nghe nói ông giải trình được hết nhẽ nhưng ông bịt sao được miệng dân? Dân đòi học ông cách làm giàu. Dân nhân dịp nhắc lại “thành tích” ăn chơi của ông khi còn tại vị. Làm nhà to mần chi hả ông?

Và chuyện mới đây, dinh cơ của ông nọ lại đun sôi dư luận. Dinh của Bao Công về hưu để yên hưởng tuổi già mà chỉ kém dinh vua Bảo Đại ngày xưa tí chút là “làm rối cả lòng ta” rồi. Khi bị dư luận cật vấn sao chức ấy, lương ấy lại có gia tài ấy, ông thản nhiên bảo rằng mọi thứ đều là của từ thiện bá tánh! Rằng có một cô em kết nghĩa cho tiền làm biệt thự, rằng ngay cái đồ án xây nhà cũng của một số anh em kiến trúc sư thương tình vẽ cho! Thực hư chưa rõ nhưng nếu đúng như ông nói thì cũng hy hữu trong sự làm từ thiện ở xứ nghèo ta.

Tóm lại, lý của mấy ông quan tường trình tiền đâu làm nhà to là: (1) do lao động, nuôi heo hay hì hục dán hộp thuê bao nhiêu năm; (2) tiền của ông anh, bà chị hoặc cô em nào đấy làm từ thiện; (3) của con cái chớ đâu phải của tui! Tóm lại, không hề tham nhũng một xu, cả những khi ai đó vì mủi lòng mà ký tới sáu chục quyết định đề bạt cấp vụ trưởng trước ngày về hưu, tất cả chỉ vì “thương chúng nó” chứ đâu có chấm mút cắc bạc nào!

Nhưng đó là cái lý của quan làm nhà to. Cái lý của dân thì khác. Dân (thông qua báo chí) chỉ cần hỏi một câu: Quý ông, chức này vụ kia, lương thưởng như tất cả mọi người. Vậy mà sao ông giàu nứt đố đổ vách, sao không bày cho dân với?

Tất nhiên dân nghĩ, dân nói đều do cảm tính, không có chứng cứ gì kết ông tội tham nhũng, ông luôn lương thiện và khả kính trước pháp luật. Nhưng ai cấm dân nghĩ, ai cấm họ truyền tai nhau đời nọ sang đời kia, kể cả sau khi ông về với các cụ.

Làm nhà lớn để làm gì? Làm nhà to là để làm sang với thiên hạ, là nói rằng mình giàu và sang, để có chỗ tiếp khách khứa, bạn hữu hay bà con ở quê ra và được tiêu những đồng tiền sạch sẽ do mồ hôi nước mắt. Nhưng làm nhà to mà ngực đập chân run vì sợ người ta dỡ đống rơm mà lộ ra nhiều chuyện khác, hoặc phải cửa đóng then cài giấu nhẹm những thứ nội thất có thể sánh ngang cung vua phủ chúa. Làm nhà to mà không ai muốn đến, ai đi qua cũng chỉ trỏ ì xèo, cục stress chình ình gây tổn thọ như thế thì xây để làm gì?

Một doanh nhân mặc cái váy bốn tỉ đồng, một ngôi sao bóng đá tặng vợ chiếc đồng hồ hai trăm ngàn đô dân không khen nhưng cũng không ai nói gì. Còn quan về hưu mà xây cung điện thì chắc người ta sẽ rà soát lại nguồn thu nhập cho minh bạch với dân. Vì hàng triệu trẻ em ăn cơm không hề có miếng thịt, nhiều thầy cô giáo miền núi phải rủ học trò đi bắt nhái suối cải thiện bữa ăn. Cán bộ về hưu chỉ cho dân ngắm cái dinh của mình để “an ủi tinh thần” thì dân không buồn mới lạ. Chẳng thà như Nguyễn Công Trứ, từng làm thượng thư về nhà với một cái rương quần áo sách vở, xin ở nhờ từ đường nhà thờ họ. Hay Đỗ Phủ ao ước làm một cái nhà thật to chứa được hàng vạn người nghèo. Thân họ nghèo nhưng danh họ lớn.

Xây nhà lớn làm gì để lòng dân thêm buồn, thưa các ông?

Nguyễn Quang Thân

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Xây nhà lớn làm gì?

Nhưng quan về hưu “xây nhà lớn làm gì để lòng dân thêm buồn...” không còn là chuyện trách yêu, mà lòng dân đang buồn. Không chỉ buồn mà dân còn không tin, dân thất vọng. Và nếu ông quan nào xây nhà lớn

(TBKTSG) - Lấy chồng sớm bị trách nhưng là trách yêu. Lấy chồng sớm thì lời ru thêm buồn vì phải làm mẹ ở tuổi “trẻ con” (ngày trước có cô gái tảo hôn đã phải có con ở tuổi 13, 14). Người trách khéo cô gái là anh người tình cũ, bị đá nên ngậm ngùi, giận thì giận mà thương thì vẫn thương.

Nhưng quan về hưu “xây nhà lớn làm gì để lòng dân thêm buồn...” không còn là chuyện trách yêu, mà lòng dân đang buồn. Không chỉ buồn mà dân còn không tin, dân thất vọng. Và nếu ông quan nào xây nhà lớn mà bị phanh phui ra tội tham nhũng thì dân phỉ nhổ, nguyền rủa trước cả khi pháp luật sờ tới.


Xứ mình nghèo, xưa nhà tranh vách đất, sau mấy chục năm hòa bình có ngói hóa thì cũng là cái tổ chào mào cạnh tổ chim chích nhà cấp bốn theo nếp người nghèo. Thời bao cấp, cào bằng, thi thoảng có một cái nhà lầu nhú lên sau lũy tre đã là sự kiện đàm tiếu. Sau mấy chục năm hậu chiến, rồi “đổi mới”, rồi “kinh tế thị trường”, chuyện làm nhà to thành chuyện bình thường. Dân đua nhau “xây nhà cao cao mãi” như câu hát, chẳng ai để ý, cũng chẳng cơ quan nào kiểm tra. Tiền của người ta làm ra, có mua voi về múa hay thỉnh danh ca nổi tiếng về hát đám cưới con cũng chẳng ai cấm được.

Nhưng cán bộ công chức mang danh “đầy tớ nhân dân”, khi về hưu mà xây nhà to lại là chuyện khác. Bởi hiệu ứng gà đua tiếng gáy, ông này ông kia đua nhau xây dinh. Cái ông chủ tịch nổi tiếng một tỉnh miền núi phía Bắc, ngay trước khi về hưu đã bị nạn “lộ hàng”, tưởng hạ cánh được an toàn, ông phải tìm mọi cách làm cho người ta quên ông đi. Vậy mà ông bỗng nổi đình đám trở lại khi cho xây một cái dinh rõ to, báo chí chộp ngay, “ca ngợi” hết lời. Nghe nói ông giải trình được hết nhẽ nhưng ông bịt sao được miệng dân? Dân đòi học ông cách làm giàu. Dân nhân dịp nhắc lại “thành tích” ăn chơi của ông khi còn tại vị. Làm nhà to mần chi hả ông?

Và chuyện mới đây, dinh cơ của ông nọ lại đun sôi dư luận. Dinh của Bao Công về hưu để yên hưởng tuổi già mà chỉ kém dinh vua Bảo Đại ngày xưa tí chút là “làm rối cả lòng ta” rồi. Khi bị dư luận cật vấn sao chức ấy, lương ấy lại có gia tài ấy, ông thản nhiên bảo rằng mọi thứ đều là của từ thiện bá tánh! Rằng có một cô em kết nghĩa cho tiền làm biệt thự, rằng ngay cái đồ án xây nhà cũng của một số anh em kiến trúc sư thương tình vẽ cho! Thực hư chưa rõ nhưng nếu đúng như ông nói thì cũng hy hữu trong sự làm từ thiện ở xứ nghèo ta.

Tóm lại, lý của mấy ông quan tường trình tiền đâu làm nhà to là: (1) do lao động, nuôi heo hay hì hục dán hộp thuê bao nhiêu năm; (2) tiền của ông anh, bà chị hoặc cô em nào đấy làm từ thiện; (3) của con cái chớ đâu phải của tui! Tóm lại, không hề tham nhũng một xu, cả những khi ai đó vì mủi lòng mà ký tới sáu chục quyết định đề bạt cấp vụ trưởng trước ngày về hưu, tất cả chỉ vì “thương chúng nó” chứ đâu có chấm mút cắc bạc nào!

Nhưng đó là cái lý của quan làm nhà to. Cái lý của dân thì khác. Dân (thông qua báo chí) chỉ cần hỏi một câu: Quý ông, chức này vụ kia, lương thưởng như tất cả mọi người. Vậy mà sao ông giàu nứt đố đổ vách, sao không bày cho dân với?

Tất nhiên dân nghĩ, dân nói đều do cảm tính, không có chứng cứ gì kết ông tội tham nhũng, ông luôn lương thiện và khả kính trước pháp luật. Nhưng ai cấm dân nghĩ, ai cấm họ truyền tai nhau đời nọ sang đời kia, kể cả sau khi ông về với các cụ.

Làm nhà lớn để làm gì? Làm nhà to là để làm sang với thiên hạ, là nói rằng mình giàu và sang, để có chỗ tiếp khách khứa, bạn hữu hay bà con ở quê ra và được tiêu những đồng tiền sạch sẽ do mồ hôi nước mắt. Nhưng làm nhà to mà ngực đập chân run vì sợ người ta dỡ đống rơm mà lộ ra nhiều chuyện khác, hoặc phải cửa đóng then cài giấu nhẹm những thứ nội thất có thể sánh ngang cung vua phủ chúa. Làm nhà to mà không ai muốn đến, ai đi qua cũng chỉ trỏ ì xèo, cục stress chình ình gây tổn thọ như thế thì xây để làm gì?

Một doanh nhân mặc cái váy bốn tỉ đồng, một ngôi sao bóng đá tặng vợ chiếc đồng hồ hai trăm ngàn đô dân không khen nhưng cũng không ai nói gì. Còn quan về hưu mà xây cung điện thì chắc người ta sẽ rà soát lại nguồn thu nhập cho minh bạch với dân. Vì hàng triệu trẻ em ăn cơm không hề có miếng thịt, nhiều thầy cô giáo miền núi phải rủ học trò đi bắt nhái suối cải thiện bữa ăn. Cán bộ về hưu chỉ cho dân ngắm cái dinh của mình để “an ủi tinh thần” thì dân không buồn mới lạ. Chẳng thà như Nguyễn Công Trứ, từng làm thượng thư về nhà với một cái rương quần áo sách vở, xin ở nhờ từ đường nhà thờ họ. Hay Đỗ Phủ ao ước làm một cái nhà thật to chứa được hàng vạn người nghèo. Thân họ nghèo nhưng danh họ lớn.

Xây nhà lớn làm gì để lòng dân thêm buồn, thưa các ông?

Nguyễn Quang Thân

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm