Thôn Yên Trường, xã Trường Yên nổi tiếng với tục ăn thịt chó vào ngày 4 tết hàng năm, đây là tục lệ lâu đời, đã duy trì qua nhiều thế hệ người dân trong thôn. Ước tính chỉ trong ngày mùng 4 tết, cả thôn tiêu thụ 4 tấn thịt chó, trung bình mỗi con chó có trọng lượng 10kg/con thì ngày hôm đó khoảng 400 con chó bị thịt.

Ông Tứ (trái) và ông Thông trò chuyện cùng PV.

Theo nhiều người dân thôn Yên Trường, năm nào cũng vậy cứ mùng 4 tết cả thôn như có hội làng, đầu thôn cuối xóm sáng sớm các thương lái thịt chó lại tấp nập giao thịt. Lúc này nhiều nhà dân trong thôn cũng đã dậy để chuẩn bị đồ dùng chế biến, cả thôn rộn rã tiếng băm chặt, mùi thơm của thịt chó từ sáng cho tới trưa.

Theo tục lệ để lại, buổi sáng ngày 4 tết hôm ấy, đàn ông ai nấy đều chuẩn bị cuốc, xẻng ra đồng tảo mộ, thắp hương người đã khuất, phụ nữ ở nhà chuẩn bị nấu nướng, chế biến các món ăn từ thịt chó.

Trò chuyện với PV, ông Ngô Bá Thông (trưởng họ Ngô – dòng họ lớn nhất nhì làng Yên Trường) cho biết thịt chó được chủ yếu được chế biến thành 4 món, luộc, giềng mẻ, canh măng và dăm hành. Địa điểm chế biến, nấu nướng tất tần tật tại nhà trưởng họ, đây là thời gian để cả họ gặp gỡ, chia sẻ chuyện buồn vui năm cũ và đơn giản hơn là đổi khẩu vị sau những ngày tết đã bừa bộn “thịt mỡ, dưa hành”.

Theo ông Nguyễn Gia Tứ - trưởng thôn Yên Trường, cả thôn có khoảng 1500 hộ dân, gồm 3 làng gộp lại, nếu tính sơ sơ ngày mùng 4 tết cả thôn sẽ tiêu thụ hết khoảng 4 tấn thịt chó móc hàm. Có năm thịt chó bị “cháy hàng” không đủ cung cấp, nhiều nhà phải đi các xã lân cận để mua.

Nếu làm phép tính, thịt chó hôm 4 tết có giá khoảng 130 – 150.000đ/kg thịt, thì cả thôn sẽ bỏ ra hơn nửa tỷ đồng để mua thịt, chưa tính tiền phụ gia như giềng mẻ, mắm tôm và các loại rau. Trung bình mỗi con chó có có trọng lượng 10kg/con thì ngày 4 tết hôm đó khoảng 400 con chó bị giết thịt. Đó còn chưa kể một số nhà còn làm thêm món giò chó, lượng thịt sẽ nhiều hơn gấp đôi gấp 3, theo người dân trong thôn mỗi 1 kg giò chó thành phẩm nếu bán ra thị trường có giá hơn 1 triệu đồng.

Ông Tứ cho biết thêm, thời gian này ngoài anh em, họ mạc được gặp gỡ giao lưu với nhau, còn là cơ hội cho những người trong thôn hiện đang sinh sống ở nước ngoài ít có thời gian về thăm quê.

“Nếu ai nào có dịp nghé chơi thôn Yên Trường vào ngày này, đi bất cứ nhà ai cũng được mọi người vui vẻ mời chén rượu đầu xuân, mời món thịt chó nhưng quan trọng họ có dám ăn hay không, vì đa số họ vẫn còn kiêng ăn thịt chó đầu năm”, ông Tứ vui vẻ nói.

Người dân trong thôn chỉ có 20% tham gia sản xuất nông nghiệp, số còn lại tham gia vào dịch vụ, buôn bán.

Về văn hóa, thôn Yên Trường vẫn duy trì được truyền thống họ mạc, giữ gìn được nhiều bản sắc văn hóa, giữ được giá trị tốt đẹp của văn hóa làng xã. Hàng năm các dòng họ trong thôn vẫn tổ chức giỗ họ, ngoài ra các họ cũng có quỹ để chi cho khuyến học, phát triển kinh tế hộ gia đình và chi cho ma chay, cưới xin trong họ.

“Nhìn chung, các họ trong thôn đều giữ được nền nếp, có kinh tế phát triển, đảm bảo được những giá trị văn hóa gia đình, làng xóm, họ mạc”, ông Tứ tự hào chia sẻ.