Câu trả lời có lẽ là do gen. Một nghiên cứu mới nhất cho thấy những đàn ông có một biến thể trong cụm gen thuộc nhiễm sắc thể Y có nguy cơ bị bệnh tim 50% cao hơn những người có biến thể khác. Phát hiện này làm nhiều người ngạc nhiên.

 Bệnh tim cho đến nay vẫn là bệnh gây ra nhiều tử vong nhất cho nam và nữ trong tất cả các bệnh. Tất cả chúng ta đều có nguy cơ chết vì bệnh tim mạch hơn là vì ung thư và bất cứ bệnh nào khác. Một nghiên cứu ở Việt Nam do tác giả Hoàng Văn Minh thực hiện cho thấy bệnh tim mạch là “thủ phạm” của 1/3 trường hợp tử vong. Nguyên nhân tử vong thứ hai là ung thư (chiếm ~16% tổng số ca tử vong) và bệnh nhiễm (11%). Trong số các bệnh tim mạch, đứng đầu là đột quị, kế đến là suy tim, và xơ vữa động mạch.

Nhưng có sự khác biệt lớn giữa nam và nữ về nguy cơ mắc bệnh và tử vong. Tính chung, nam giới bị tử vong vì bệnh tim mạch cao hơn nữ giới. Cứ 3 người mắc bệnh tim mạch, thì 2 là nam. Chẳng những thế, nam giới còn có xu hướng chết sớm (từ 10 đến 15 năm) hơn nữ.

Câu hỏi đơn giản nhất và lâu đời nhất là tại sao nam giới có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn nữ giới? Câu hỏi này đã ám ảnh rất nhiều thế hệ nhà khoa học. Một nghiên cứu rất thú vị và qui mô trong đầu năm nay có lẽ đã cho ra câu trả lời. Đó là do gen. Cụ thể hơn, gen thuộc nhiễm sắc thể Y.

Nhiễm sắc thể Y là một cấu trúc di truyền đặc thù nam giới. Chúng ta biết rằng nhiễm sắc thể Y là một trong hai nhiễm sắc thể liên quan đến giới tính (nhiễm sắc thể khác là X xác định nữ giới). Mỗi cá nhân có một cặp nhiễm sắc thể giới tính trong mỗi tế bào. Nam có một Y và một X, còn nữ thì có hai X. Nhiễm sắc thể Y có khoảng 58 triệu kí tự DNA, chiếm khoảng 2% tổng số kí tự trong một tế bào. Bởi vì nhiễm sắc thể Y liên quan đến xác định giới tính, nên không ai nghĩ rằng những gen này có ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Ai cũng biết đàn ông thường có lối sống nguy hiểm hơn nữ giới. So với nữ giới, nam hút thuốc lá nhiều hơn, uống bia rượu nhiều hơn, ít khi nào quan tâm đến chuyện đi khám bác sĩ, chẳng quan tâm đến cholesterol, v.v. Tất cả những yếu tố đó đều làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Ấy thế mà một số người “phạm” phải tất cả những yếu tố nguy cơ trên, nhưng lại không hề bị bệnh tim mạch!

Họ nghiên cứu 9 biến thể haplotype (có thể hiểu nôm na như là 9 dòng dõi), gồm 3233 đàn ông gốc Anh. Có 3 nhóm haplotype, tạm gọi là nhóm I, II, và III. Khoảng 15-20% đàn ông người Anh thuộc nhóm I. Những đàn ông trong nhóm I có nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch (CAD) cao hơn nhóm II và III khoảng 50%.   Các nhà nghiên cứu còn xem xét sự phân bố của 3 biến thể haplotype, và họ phát hiện đàn ông Nam Âu châu thường thuộc nhóm I và những người này có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn đàn ông thuộc vùng Bắc Âu.

Nhưng nghiên cứu này đặt ra thêm nhiều câu hỏi hơn là có câu trả lời dứt khoát. Câu hỏi là gen nào trong nhiễm sắc thể Y là “thủ phạm” làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Cho đến nay, chưa ai biết gen nào. Không ai biết nhiễm sắc thể Y có bao nhiêu gen, nhưng những ước tính gần đây (sau khi công trình HGP) hoàn tất, thì có khoảng 70 đến 200 gen trong nhiễm sắc thể Y. Tìm gen cụ thể trong số 200 gen này không phải là điều dễ dàng, và chắc chắn là định hướng nghiên cứu kế tiếp của nhóm nghiên cứu.

Tham khảo:

Charchar FJ, et al. Inheritance of coronary artery disease in men: an analysis of the role of the Y chromosome. Lancet 2012; 379:915-22.

http://nguyenvantuan.net/health/2-health/1606-tai-sao-nguy-co-bi-dot-qui-o-nam-gioi-cao-hon-nu-