Ảnh minh hoạ: Không lời (internet)

Không cần nhiều lời, tất cả các vị tổng thống của Mỹ đều là những nhà hùng biện đại tài. Không biết vì lý do gì, từ những năm đầu cấp ba, khi đó phương tiện truyền thông internet còn rất hạn chế, chiếc máy tính đối với tôi như một vật thể lạ vì cả gia đình tôi khi đó chưa có ai dùng máy tính cả, thế nhưng những bài phát biểu của các vị tổng thống nước Mỹ luôn luôn hấp dẫn tôi khi một lần tôi được đọc một đoạn diễn văn của tổng thống Washington (được dịch ra tiếng Việt). Chắc chắn mỗi tổng thống phát biểu sẽ không thể giống nhau nhưng tất cả đều có sức lôi cuốn khó cưỡng. Thế nhưng, một điều tôi nhận ra, tất cả 44 đời tổng thống Mỹ đều có bài diễn văn trong lễ nhậm chức của mình đó là lời tri ân, cảm ơn nhân dân Mỹ, những người đã bầu họ; và bài phát biểu trong lễ nhậm chức cũng chẳng bao giờ được đọc từ những tờ giấy ghi chép, đánh máy sáo rỗng, họ nói trong một tư thế luôn nhìn về nhân dân, luôn ngẩng cao đầu. Sao mà không tri ơn được, khi họ phải giành giật từng lá phiếu cũng có nghĩa giành tình cảm của từng cá nhân Mỹ để ủng hộ mình. Và vị trí ấy luôn luôn giành cho những ai xứng đáng nhất.

Hãy nghe lời phát biểu của ông tổng thống Mỹ đầu tiên, George Washington, bài diễn văn ngắn kỷ lục, chỉ có 135 từ và mở đầu là

Fellow Citizens

When the occasion proper for it shall arrive, I shall endeavor to express the high sense I entertain of this distinguished honor, and of the confidence which has been reposed in me by the people of United America.

(tạm dịch: Thưa nhân dân. Khi cơ hội đến, tôi sẽ nỗ lực thể hiện sự phán đoán cao nhất mà tôi chấp nhận ở vị trí vẻ vang này và ở sự tin tưởng của những người Mỹ đã đặt vào tôi).

Bài diễn văn 135 từ nhưng cái trọng tâm được nói đến là nhân dân, người có quyền lực nhất để quyết định cho ông làm tổng thống, chính ông phải tôn trọng. Ngắn gọn và đầy đủ, chẳng ai bảo rằng, nó thiếu nội dung cần truyền tải và vì nó ngắn gọn nên nó sẽ phải đề cập tới nội dung quan trọng nhất đó là trách nhiệm của ông ở cương vị người đứng đầu với nhân dân Mỹ. Hơn 200 năm qua, bài phát biểu trên vẫn đi vào lịch sử của nhân loại, lịch sử nước Mỹ về một vị tổng thống đầy lương tâm và trách nhiệm trong cương vị của mình.

Và rồi, mới gần đây, vị tổng thống thứ 44 của Hoa Kỳ, Barack Obama, vị tổng thống da màu đầu tiên của nước Mỹ, những người mà cách đây chỉ 67 năm, mới bắt đầu cho cuộc đấu tranh chống sự phân biệt chủng tộc trên xe buýt do Jr. Martin Luther King lãnh đạo, Obama đã kiêu hãnh bước lên vị trí của người đứng đầu một đất nước giàu mạnh nhất thế giới, nơi mà giá trị con người được đánh giá bằng tài năng và nhân cách. Trong bài phát biểu của mình, tổng thống Obama cũng lập lại

My fellow citizens

I stand here today humbled by the task before us, grateful for the trust you’ve bestowed, mindful of the sacrifices borne by our ancestors.

(tạm dịch: thưa nhân dân của tôi, Hôm nay tôi đứng đây, cảm thấy thật nhỏ bé trước trọng trách của chúng ta, biết ơn sự tín nhiệm các bạn, nhớ lại những hy sinh của cha ông chúng ta.)

Và gần như là một quy luật, bài phát biểu của bất kỳ vị tổng thống Mỹ nào, nhân dân Mỹ cũng là nhân vật trung tâm, họ luôn được đề cao, luôn được biết ơn. Trách nhiệm của tổng thống cũng là trách nhiệm trước nhân dân, được nhân dân bầu ra và vì nhân dân mà phục vụ. Trong cả bài phát biểu ấy, họ chẳng bao giờ có câu từ “nhờ có ơn Đảng Dân Chủ/Cộng Hòa” hay “nhờ  sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Dân Chủ/Cộng hòa” bởi vì sao, chỉ có dân tộc, chỉ có nhân dân là trường tồn, còn sự tồn tại của một đảng phái nào đó chỉ có một giai đoạn lịch sử nhất định, sự lãnh đạo của một đảng phái hay cá nhân họ được quyết định bởi chính người dân, không có họ thì nhân dân sẽ chọn người khác. Hiến pháp của họ không hề quy định “chỉ có đảng Dân Chủ hay chỉ có đảng cộng hòa lãnh đạo toàn diện nước Mỹ”.  Đó là tinh thần Mỹ, bản lĩnh Mỹ, bản lĩnh của những người lãnh đạo thế giới với lịch sử chỉ hơn 200 năm

Còn ở VN, chưa bao giờ một ông chủ tịch nước hay một vị thủ tướng trong lễ nhậm chức nói được câu nói đó. Những bài diễn văn của họ thường được họ cúi mặt nhìn đọc những bản đánh máy rất dài trong quốc hội, luôn luôn là câu  “kính thưa đồng chí/các đồng chí” tức là những người “đồng chí của họ” đa phần là Đảng viên Đảng cộng sản. Buổi nhậm chức của họ chẳng thể có mặt những người thường dân, quốc hội của họ cũng quy định phải hơn 80-90% đại biểu là đảng viên trong khi số lượng đảng viên của tổ chức này chỉ là thiểu số (khoảng 4% dân số Việt Nam). Lúc nào bài phát biểu của các vị đứng đầu VN cũng phải có câu “nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, của chính phủ….”. Đó là tinh thần Việt Nam, bản lĩnh Việt Nam, bản lĩnh của những con người thuộc về đất nước tự hào hơn 4000 năm lịch sử, một đất nước có thứ hạng

-       Đứng thứ 182/197 nước về tự do báo chí

-       Đứng thứ 123/176 về tệ nạn tham nhũng do tổ chức minh bạch quốc tế TI xếp hạng

-       Thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam so với các nước trong khu vực là: tụt hậu tới 51 năm so với Indonesia, 95 năm so với Thái Lan và 158 năm so với Singapore

-       Đứng thứ 76/141 nước về chỉ số đổi mới toàn cầu (năm 2011 đứng thứ 51/141)

-       VN nằm trong 10 nước có mức ô nhiễm không khí nhất thế giới với thủ đô Hà Nội, nghìn năm văn hiến, có mức ô nhiễm đứng đầu châu Á.

-       …..

Và người Việt Nam chúng ta nghĩ gì về những khác biệt này?

Hai Lúa

http://hailuablog.wordpress.com/2012/12/12/nhung-loi-phat-bieu-cua-cac-vi-tong-thong-my-trong-le-nham-chuc/