Tác giả từng nhận giải danh dự Viết Về Nước Mỹ với bài viết từ 2001, “Trung Uý Nuôi Tôm.” Sau tháng Tư 1975, Trung Uý Toàn, phi công VNCH cùng đồng đội đi vào trại cải tạo.

1. An ninh phòng tai

Từ thời đổi đời, cái Tết miền Nam lộn tùng phèo. Vào đêm 27 Tết, bọn tôi được hộ tống từ Trảng Lớn, Tây Ninh về Tân cảng Saigon để đáp tàu há mồm ra Phú Quốc hầu 'có điều kiện tốt hơn mà học tập cải tạo.'

(Quản giáo bảo thế. U mẹ, nó không báo trước là ra Phú Quốc, sợ bọn này nhảy biển).

Ra đến nơi, nó bắt nhảy cái đùng xuống biển thật, tất cả được lệnh lội vào bờ về hội trường trại giam nghe "Bác Tôn" chúc tết.

Vào hội trường tôi nhận ra người bạn thuở nhỏ phục vụ ở Hải quân. Tôi ngạc nhiên hỏi:

- Mày là trung sĩ sao cũng phải ra đây? (Hồi đó, lệnh chỉ bắt sĩ quan đi cải tạo).

- Mẹ, nó bảo tao là ác ôn.

- Hải quân cũng có ác ôn sao?

- Tao ở Phòng tai, An ninh Phòng tai.

- Ngành gì kỳ vậy, giống khám tai mũi họng bên Quân y?

- Không phải, An ninh phòng tai là cứu hỏa, nếu tàu cháy thì tụi tao dập lửa. Thằng cha cán bộ nói cứ có chữ an ninh là có kìm kẹp, đẩy tao vào đám nợ máu với nhân dân.

- Bỏ mẹ mày rồi, mút chỉ cà tha, giờ mày ở khu nào?

- Khu Phản bội.

- Khu gì nghe giống sắp bị bắn quá vậy.

- Đừng hù mày, khu đó là khu tụi hồi chánh.

- Còn mày sao ra đây?

- Tao bị: Nhất phi, nhì pháo, ba công giáo, bốn di cư.

- Bỏ mẹ mày rồi, dính tới mấy chấu.

- Ba bốn gì đó, Bắc kỳ ven đô là tao, Công giáo trốn lễ là tao, phi là tao mà pháo cũng tao luôn. Bay gunship phóng rocket là nghề của tao mà.

Thằng bạn đưa bàn tay lên màng tang tôi, chĩa hai ngón tay ra như cây súng lục:

- Pằng! Cho khiêng mày về, khỏi cải tạo.

Vậy là từ cái tết năm rồng lộn tùng phèo ấy, ngày dài tháng rộng, tha hồ nhai lại chuyện tết cũ.

2. Máy bay chở chùa

Chiều 30 tết, biệt phái cho Tiểu khu sau một ngày hành quân, ông Đại úy Phòng 3 Tiểu khu nói:

- Ông đáp xuống bãi cỏ trường học, chở giùm một bệnh nhân về Đồng Xoài, tới chỗ nào xe chạy được thả họ xuống cho họ đón xe lam vào bệnh viện. Tôi release mấy ông luôn, chúc phi hành đoàn ăn tết vui vẻ.

Đáp xuống bãi cỏ, một đám người vây quanh chiếc cáng, nằm ở đó một cô gái mắt nhắm nghiền, da xanh xao. Cơ phi xạ thủ nhảy xuống khiêng chiếc cáng lên sàn tàu, hai ông bà già leo lên theo.

Chiếc trực thăng bốc lên cao, vượt qua cánh rừng cao su bạt ngàn hướng về phía Đồng Xoài, nơi có những chiếc xe đò nhỏ chạy về Phú Giáo để đến Sài Gòn.

Phi cơ đáp xuống ven đường, cơ phi xạ thủ khiêng cô gái xuống, bà già móc túi lấy mớ tiền lẻ để trả tiền... máy bay.

Tôi khoát tay ra hiệu là không lấy, máy bay chở chùa. Bà già không tin nhưng cơ phi đứng dưới đất ra hiệu, mời bà xuống xe lẹ lẹ để bác tài còn bay chuyến kế, tết nhất tới nơi rồi.

Hai ông bà bước xuống, quì mọp dưới đất, hướng về phía phi hành đoàn mà lạy liên tục.

Anh xạ thủ lai Miên, bấm intercom nói:

- Chung gúy, ông bà dái dái.
(Trung úy, ông bà vái vái)

3. Rửa mắt

Bay từ Biên Hòa lên Long Khánh, ngang ngã ba Dầu Giây, xạ thủ nói:

- Xanh xanh đỏ đỏ nhiều quá trung úy, xà thấp xuống rửa mắt chút chơi.

Ngày giáp tết, đường ra chợ thật đông người, bóng hồng xanh đỏ rợp lối đi, chiếc trực thăng hạ sát ngọn cây bay xà quần để phi hành đoàn rửa mắt. Chợt trong đám đông có một người rảo bước như muốn chạy, lạ một điều là người này bước đến đâu thì dân lại dạt ra đến đó, kiểu như không muốn nhây với ...hủi.

Ông hủi này thấy không ổn bèn tốc hành phóng ra ruộng để... trốn máy bay.

Chạy được khoảng trăm trước, hủi ta cùng đường, lủi vào đám cỏ tranh, to như cái bát úp. Trưởng phi cơ báo cáo trên tần số Không Lục cho Tiểu khu. Xạ thủ được lệnh khai hỏa vào đám cỏ vì biết chắc đó không phải là dân đi chợ.

Chiều về, kết quả do nghĩa quân báo cáo hạ được một Cán Bộ Kinh Tài, tịch thu được một số tài liệu, một số tiền mặt và trong bóp có tấm hình ưỡn ngực của.... Thẩm Thúy Hằng.

4. Heo rừng

Trên đường về sau ngày dài hành quân, một đàn heo rừng dỡn mặt chạy lăng quăng dưới rừng, xạ thủ cà khịa:

- Nhiều quá, trung úy, bắn nghen.

Chiếc máy bay vòng lại ria một loạt đại liên xuống đàn heo, hai con dãy tê tê chuyển sang Từ Trần (Xin lỗi Bác Trần Dạ Từ nha).

Bỏ thì uổng, đem về thì khốn nạn với An ninh Không quân, sau một thoáng suy nghĩ, chiếc máy bay đáp xuống trục hai con heo lên sàn tàu, chở về thả xuống một ngôi làng nhỏ có cái đồn Nghĩa quân cho dân... ăn tết.

Ít hôm sau, dân làng cám ơn phi hành đoàn về món quà hậu hĩnh trên... mặt báo.

5. Chuyến bay cuối năm

Anh thương binh nằm trên chiếc cáng, chờ chuyển về Quân y viện Cộng Hòa.

Anh bị pháo kích gần bứt cái của nợ trần ai, không hiểu nặng nhẹ thế nào, chỉ thấy y tá băng một cục bông tổ chảng, đỏ lòm ở háng. Có vẻ không quan tâm mấy đến mạng sống, anh hỏi:

- Trung úy, về Cộng Hòa, họ nối lại hay họ cắt luôn.

- Dỡn cha, nối chứ sao lại cắt.

- Thiệt không trung úy, đừng làm em mừng hụt.

- Thiệt chứ xạo ông làm gì, chuyện như thế này tôi chở hoài.

Anh thương binh yêu đời ra mặt sau khi nghe tôi cả quyết là ở bệnh viện Cộng Hòa, các bác sĩ nối chim cu cho thương binh là chuyện nhỏ. Anh cảm thấy đỡ tủi thân vì chẳng phải mình anh bị nạn oái oăm như vầy, mà có lẽ rất nhiều đồng đội trong cuộc chiến cũng bị như vậy.

Ai bắt đưa tay lên thề, cam đoan là tôi không dám, vì từ ngày cầm lái chiếc máy bay đến nay, đây là lần đầu tiên tôi chở thương binh kiểu này, còn về Cộng Hòa, bác sĩ nối hay cắt thì bà nội tôi cũng không biết được. Nhiệm vụ tôi là đưa tới Cộng Hòa thả cái bịch ngoài bãi đáp, có y tá họ tiếp nhận, tôi còn phải bay ra mặt trận chứ giờ đâu mà tò mò coi bác sĩ làm gì.

Năm hết tết đến, nhắc lại chuyện xưa, nhớ lại người xưa và đồng đội cũ... Người bao năm cũ, biết ai còn ai mất.

Phương Toàn

vietbao.com

Biên Hùng chuyển