FB Mạnh Kim

Lưỡi bò đã bị cắt. Nguồn: internet

“Đây là cú đấm trực tiếp vào tuyên xưng có cơ sở nhất của Trung Quốc tại biển Đông” – Thời Ân Hoàng, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân Dân (Bắc Kinh) – thốt lên với sự chua chát khi nói về phán quyết của Tòa trọng tài (The Hague) về việc lần đầu tiên một tòa án quốc tế được thiết lập và đưa ra một phán quyết tiền lệ có giá trị pháp lý trong việc phủ nhận sự tồn tại cái gọi là “đường lưỡi bò”.

Trong thực tế, luận điểm “đường lưỡi bò” hoàn toàn không có giá trị pháp lý quốc tế. Lori F. Damrosch, giáo sư Công pháp quốc tế thuộc Đại học Columbia, đã chỉ ra rằng những đảo nhỏ mà Trung Quốc đưa ra như là một phần của biên giới thực chất chỉ là “những cụm đá nhỏ lốm đốm”, và chúng không đủ lớn để có hải phận riêng.

Một trong những chuyên gia luật hàng hải hàng đầu châu Âu, giáo sư Erik Franckx thuộc Vrie Universiteit Brussel (Bỉ), kết luận (trong một cuộc hội thảo biển Đông tại Sài Gòn cách đây vài năm) rằng, tấm bản đồ “đường lưỡi bò” hoàn toàn “thiếu cơ sở thuyết phục” và do đó nó sẽ “gây ra nhiều phiền toái nếu tiếp tục được xem như là một phần trong chính sách của Trung Quốc lẫn của Đài Loan”.

Sử gia tên tuổi Stein Tønnesson (giám đốc Viện nghiên cứu hòa bình Oslo từ 2001-2009) thậm chí nhận định: “Trung Quốc lâu nay luôn đề cập đến việc các nước láng giềng nên “gạt bỏ những bất đồng và cùng hợp tác khai thác nguồn tài nguyên” nhưng điều thật sự cần gạt bỏ chính là cái bản đồ hình chữ U của Tưởng Giới Thạch; và những tranh cãi chủ quyền quanh quần đảo Trường Sa có lẽ cũng cần nên gạt quách đi”.

Thực tế lịch sử cho thấy cương giới Trung Quốc từ xưa đến nay đều chưa bao giờ được chính sử của họ ghi nhận có đường biên vượt quá Hải Nam. “Lý lịch” “đường lưỡi bò” là một sản phẩm ngụy tạo dựa trên những luận điểm mơ hồ. Ngay cả người Trung Quốc chắc chắn cũng không biết rằng “đường lưỡi bò” đã được “ông cha mình” vẽ như thế nào, bằng kỹ thuật đo đạc ra sao, căn cứ vào cái gì và ai chịu trách nhiệm đo đạc ghi chép…

Việc một phán quyết pháp lý quốc tế bác bỏ “đường lưỡi bò” không có nghĩa những ụ bê tông, sân bay hoặc dàn radar mà Trung Quốc tăng tốc xây dựng trên các đảo tranh chấp sẽ được dỡ bỏ và cục diện căng thẳng trên biển Đông sẽ thay đổi theo hướng tích cực và có lợi đối với các nước có tranh chấp với Trung Quốc. Tuy nhiên, phán quyết hôm nay sẽ có ảnh hưởng rất lớn trong các cuộc thương lượng tương lai, trên cơ sở các nước tranh chấp có quyết tâm thương lượng hay không, hay lại tiếp tục ngậm đắng nuốt cay nhìn Trung Quốc tác oai tác quái.

Cách đây một tuần, trên tờ New Mandala, tác giả Ben Kerkvliet (giáo sư Đại học Quốc gia Úc), đã trích lại nguồn chính thức từ Việt Nam, cho biết, từ năm 2006 đến tháng 3-2010, đã có 7.045 ngư dân trên 1.186 tàu đánh cá Việt Nam bị tấn công, chủ yếu bởi Trung Quốc. Từ tháng 11-2015 đến đầu tháng 4-2016, Trung Quốc đã tấn công 1/3 tàu đánh cá thuộc một ngôi làng ở Thừa Thiên-Huế. Trong suốt 2015, Trung Quốc tấn công 20% tàu đánh cá Lý Sơn (nđd).

Bài báo của giáo sư Ben Kerkvliet đã không cập nhập kịp vụ tàu cá QNg 90479 TS của ngư dân Võ Văn Lựu (Quảng Ngãi) bị Trung Quốc tông chìm vào ngày 9-7-2016, chỉ 12 ngày sau khi Dương Khiết Trì có mặt tại Hà Nội với tuyên bố chung về việc “nghiêm túc thực hiện” các thỏa thuận trong đó có “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc”!

Natalie Klein, giáo sư luật quốc tế thuộc Macquarie Law School (Úc), nhận xét rằng phán quyết hôm nay là “chiến thắng mang tính quyết định” đối với người Philippines. Giá như nhận xét đó dành cho Việt Nam như một kết quả từ sự quyết đoán của Việt Nam.

Nói về phán quyết của Tòa trọng tài, người phát ngôn Bộ ngoại giao Việt Nam đã bày tỏ “hoan nghênh”. Giá như không chỉ “hoan nghênh”, điều cần tuyên bố hơn là Việt Nam sẽ hành động cụ thể tiếp theo như thế nào, chẳng hạn bằng một đơn kiện tương tự Philippines. Giá như không chỉ “hoan nghênh”, điều cần tuyên bố hơn là Việt Nam sẽ hành động cụ thể ra sao để, trước hết, bảo vệ ngư dân mình và đồng bào mình.
…….

– Ảnh chụp màn hình một số trang nhất online chiều nay, cho thấy mức độ quan tâm thế giới của sự kiện

– Bản đồ cho thấy EEZ (khu đặc quyền kinh tế) của Trung Quốc trong thực tế, so với vùng biển tự khoanh trong “đường lưỡi bò” của họ