Võ Văn Tạo

Trong dòng người đến viếng cố luật gia – ngọn cờ đầu tranh đấu nóng bỏng lòng yêu nước thương dân Lê Hiếu Đằng, có mấy nhân vật đặc biệt: nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, phu nhân Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Bí thư Thành ủy TP HCM Lê Thanh Hải, Phó Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Đua.

Nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, theo chỗ cảm nhận của tôi, cơ bản là một người tử tế, qua một số việc làm cụ thể: ký quyết định trao Giải thưởng Nhà nước (2007) về văn học nghệ thuật cho 4 văn nghệ sĩ tài danh từng gặp đại nạn suốt nửa thế kỷ sau vụ án (văn nghệ bị chính trị hóa) oan khốc Nhân văn – Giai phẩm, gồm: Lê Đạt, Trần Dần, Phùng Quán và Hoàng Cầm; viết thư khen công dân Thiên chúa giáo ở Nha Trang Tống Phước Phúc (nuôi dưỡng hàng trăm trẻ sơ sinh có hoàn cảnh éo le và chôn cất tử tế hàng nghìn hài nhi xấu số, nhưng bị an ninh và nhiều cơ quan chức năng địa phương nghi kị, cản phá), làm nhà chức trách địa phương phải thay đổi cách đối xử ngu xuẩn và tệ bạc… và một số việc làm tử tế khác của ông Triết, không tiện kể thêm.

Tôi không quen biết phu nhân Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, nhưng qua chỗ bạn thân thiết, được biết bà cũng là một người tử tế, qua thái độ thiện cảm với những người biểu tình chống Trung Quốc tham tàn, bành trướng.

Những người tử tế đến viếng một người tử tế là lẽ tất nhiên. Nhưng ai cũng biết, trong trường hợp tang lễ người tử tế Lê Hiếu Đằng, những người thành tâm đến viếng làm những kẻ thiếu tử tế đang chót vót ngôi cao ở cái thể chế này không hài lòng. Vì vậy, qua tang lễ anh Đằng, niềm tin trong tôi về ông Triết và bà Sang là những người tử tế lại càng được củng cố.

Rất tiếc, tôi chưa được nghe thông tin nào về các ông Lê Thanh Hải, Nguyễn Văn Đua là những người tử tế, nếu không muốn nói là ngược lại. Tuy nhiên, việc hai ông này đến viếng anh Đằng mà không ghi sổ tang, làm tôi nghĩ rằng họ đến viếng với tư cách cá nhân, không phải chấp hành việc phân công của tổ chức. Việc họ đến viếng trong tâm thế ấy, ít nhất, nếu tôi không nhầm, cũng thể hiện thái độ kính trọng đối với anh Đằng – một người tử tế. Đó là một nghĩa cử nên ghi nhận và rất đáng khích lệ.

Tuy nhiên, như mọi người đã biết, bên cạnh việc các ông Hải, ông Đua đến viếng anh Đằng, lại xảy ra sự việc “côn đồ” (mà đến con nít cũng thừa biết là an ninh) phá rối một cách không thể ngu độn, thấp kém, hèn hạ, ti tiện, thô bỉ và mất dạy hơn. Hành vi của đám “côn đồ” này – nói theo cách Giáo sư Ngô Bảo Châu: “có cố tình làm mất thể diện thể chế, chắc khó ai làm hơn”

Thiết nghĩ, chưa bàn đến khía cạnh lương tâm, bằng quyền lực và trách nhiệm của Ủy viên Bộ Chính trị kiêm Bí thư Thành ủy TP HCM – ông Lê Thanh Hải và quyền lực, trách nhiệm của Phó Bí thư thường trực Thành ủy TP HCM – ông Nguyễn Văn Đua, các ông rất nên (nếu không muốn nói là “phải” – xét khía cạnh trách nhiệm), và thừa khả năng buộc cơ quan an ninh (dù thuộc Bộ Công an hay Công an TP HCM) tiến hành kiểm điểm, công bố công khai và kỷ luật thích đáng kẻ đầu têu chủ trương phá rối đám tang.

Làm được như thế, dư luận xã hội sẽ có bằng chứng cụ thể để có thể nhận định rằng các ông không chỉ biết kính trọng người tử tế, mà còn thành tâm mong xã hội công nhận là người tử tế. Làm được như thế, người dân sẽ có cơ sở để tin rằng, cái thể chế này cũng có cơ may dần tử tế.

Cố lên nhé ông Hải, ông Đua!

Mai Anh chuyển