Bản quyền hình ảnh Getty Images

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang mất đà, và với một số rủi ro lớn trước mặt, sự suy giảm có thể sẽ xẩy ra.

Dữ liệu được công bố hôm thứ Sáu cho thấy nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 6,5%.

Đây là một suy giảm nhẹ so với quý trước khi Trung Quốc tăng 6,7% - nhưng đây là mức thấp nhất kể từ quý đầu tiên của năm 2009, khi tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc sau hậu quả của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, chỉ tăng 6,2%.

Dĩ nhiên, chúng ta nên luôn có một chút hoài nghi lành mạnh về con số tăng trưởng chính thức của Trung Quốc, nhưng dầu sao đó là một chỉ số tương đối hữu ích để theo dõi.

Những chỉ số này lần đầu tiên được chính phủ Trung Quốc công bố, kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump, kể từ tháng Bảy, tấn công Trung Quốc với hai lần áp thuế trên hàng hóa trị giá 250 tỷ đôla, điều sẽ làm tăng thêm trọng lượng cho suy nghĩ hiện tại là nền kinh tế Trung Quốc đang chịu áp lực từ cuộc chiến thương mại.

Nên nhớ là nền kinh tế Trung Quốc đã bị chậm lại trước khi cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh bắt đầu căng thẳng vào đầu năm nay. Sự chậm lại là một quá trình chuyển đổi được quản lý - một quyết định mà chính phủ [Trung Quốc] nói là vì cần tập trung vào chất lượng tăng trưởng chứ không phải số lượng.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng cuộc chiến thương mại đã thay đổi tình thế. Trong khi chỉ số tăng trưởng này không nhất thiết cho thấy cuộc chiến thương mại đã tác động đến Trung Quốc, thì điều gần như chắc chắn là cuộc chiến này còn gây cho nước này nhiều nhức nhối hơn nữa.

Chưa gây ra tác động

"Qua thảo luận với những người liên hệ trong ngành, chúng tôi chưa thấy có tác động rõ rệt nào đến nhu cầu của người tiêu thụ", Vinesh Motwani của cơ quan Silk Road Research nói với tác giả, sau một chuyến đi Bắc Kinh và Thượng Hải gần đây.

Ông Vinesh dành rất nhiều thời gian nói chuyện với các doanh nghiệp tầm cỡ về nhận định của họ.

"Thật ra, nếu chúng ta có thể thấy được điều gì thì đó là việc một số công ty đang hưởng lợi ngắn hạn từ cuộc chiến thương mại. Đó là bởi vì nhiều khách hàng Mỹ đang cố gắng mua thật nhiều hàng hóa từ Trung Quốc trước khi mức thuế mới có hiệu lực."

Tuy nhiên, điều này có thể chỉ là một đốm sáng nhất thời vì về lâu về dài, như ông Motwani vạch ra, triển vọng thật đen tối.

"Những điều mà mọi doanh nghiệp cùng đang lo lắng là sự bất ổn cuộc chiến thương mại mang đến. Nếu không có cuộc chiến này, các công ty Trung Quốc sẽ lạc quan hơn nhiều vào triển vọng cho năm 2019. "

 Bản quyền hình ảnh Getty Images

Viễn ảnh đen tối này cũng đang được lặp lại bởi các dự báo kinh tế.

Một số ngân hàng đầu tư, Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Đơn vị Kinh tế Tình báo đã hạ thấp dự báo tăng trưởng của Trung Quốc xuống còn 6,2% vào năm 2019, ước tính hậu qủa của cuộc chiến.

Tất cả những điều này xảy ra vào thời điểm mà các động cơ tăng trưởng kinh tế điển hình của Trung Quốc - đầu tư tài sản cố định, tiêu dùng và xuất khẩu - đang bị chậm lại.

Trung Quốc có thể làm gì?

Như một quan sát viên Trung Quốc nói với tác giả trong chuyến đi đến Bắc Kinh tháng trước, đất nước này không muốn phải đối phó với một cuộc chiến thương mại vào thời điểm mà nó đang phải tìm cácy quản lý những rủi ro hệ thống trong nền kinh tế.

Và có vẻ họ không có nhiều lựa chọn. Các nhà hoạch định chính sách có lẽ sẽ không bơm nhiều gói kích thích lớn vào nền kinh tế theo cách họ đã làm sau năm 2008. Một phần là do quan điểm tập trung mới vào chất lượng tăng trưởng, chứ không chỉ là tăng trưởng.

Vấn đề khác là Trung Quốc đã tăng mức nợ công một cách bất thường - ước tính gần 300% của GDP - và đó là rủi ro chính mà nước này đang cố gắng quản lý.

Điều này có nghĩa là bây giờ Bắc Kinh đang phải chiến đấu ở hai mặt trận, mà không có tất cả các kỵ binh thường có trong tay.

Trung Quốc cũng đang chiến đấu với một kẻ thù ngày càng khó lường và dễ chuyển biến, dưới hình thức một chính quyền Mỹ hung hãn. Tất cả những điều này không mang đến triển vọng tốt cho tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc.