40 năm trước, vào những tháng ngày cận kề trước 30 tháng 4/1975, hắn còn là một cậu học sinh ngây thơ trong sáng, đang học lớp 12 Quốc  Học Huế, với biết bao nhiêu là mộng ước cao đẹp hướng về tương lai. Một suất học bổng sang Pháp du học đã được Đức bà Từ Cung hứa với ba hắn dành sẵn cho hắn ngay sau kỳ thi tú tài sắp đến...

Thế rồi Ban Mê Thuộc bị Bắc quân tràn ngập; Mỹ không tiếp tục duy trì sự viện trợ cho chính phủ VNCH, trong lúc Việt Cộng với sự ủng hộ tiếp tay của Nga - Tàu ra mặt xé bỏ hiệp định Paris, dốc toàn lực xâm lăng miền Nam VN. Cao nguyên thất thủ; cuối tháng 3/75, Huế từ vị trí tử thủ bất ngờ cũng bị bỏ ngõ, ngùn ngùn người Huế bỏ hết gia tài nhà cửa để trốn chạy vào Nam, bởi họ đã hiểu quá rõ thế nào là sự tàn ác của Việt cộng sau Tết Mậu Thân, với Giải khăn sô cho Huế!

Con đường tị nạn CS của dân Huế xuôi Nam bị chặn lại tại đèo Hải Vân, những chiếc xe chở đầy dân thường bị trúng mìn, bị pháo kích, phục  kích, bắn tỉa... Xác xe, xác lính và xác thường dân vô tội rải rác đầy đường.

Gia đình hắn quay ngược lại về Huế rồi chạy xuống biển Thuận An trong hoảng loạn, và may mắn lên được một tàu Hải quân, đến được Đà Nẵng vào 23/3, chỉ 3 ngày trước khi Huế hoàn toàn bị chiếm đóng, cờ Việt cộng chễm chệ trên cột cờ Ngọ Môn.

Đã vào được Đà Nẵng, tưởng vậy là thoát rồi ai dè Đà Nẵng rồi cũng nhanh chóng bị bỏ ngõ như Huế, cũng hoảng loạn ở sân bay, bến tàu...

Sáng 28/3, trong tiếng súng chống cự lẻ tẻ vẫn còn rân vang đâu đó của các chiến sĩ VNCH, thằng bạn rủ hắn leo lên một chiếc tàu sắp rời bến dù rằng chẳng biết tàu sẽ đi đâu, về đâu. Tàu đã đầy kín người, vậy mà người ta vẫn cứ đu dây, ùn ùn khin khít chen lấn nhau để mong được lên tàu, kiểu tựa như đàn kiến chen chúc nhau để được leo lên một chiếc lá giữa dòng đại dương.

Hắn không thể chen lấn đu dây lên được tàu nên đành quay về, để tận mắt chứng kiến cảnh xích xe tăng T54 cày nát con đường dẫn vào tòa Thị chính Đà Nẵng. Đó là ngày 29 tháng 3/1975.

Trước 30/4: Huế và hắn

Sinh ra, lớn lên, đi học và có được những tháng ngày vô tư đẹp nhất đời người cùng Huế nên hắn nghiện Huế nặng. Đi đâu, làm gì, viết gì hắn cũng tơ tưởng về Huế. Dù Huế của hắn cũng chẳng có gì ghê gớm, chỉ toàn là mưa dầm, nắng gắt và đánh nhau và chạy giặc...

Trừ những năm nhỏ dại ăn dầm ở dề trong các Lăng tẩm, Đại nội thì Huế trong hắn vỏn vẹn chỉ còn lại là những ngày học Quốc Học, thi thoảng lang thang theo mấy tà áo dài Đồng Khánh. Rảnh thì đọc sách, tập võ, nghe nhạc... Tối nào đi gác Nhân dân tự vệ thì thọt bi da, cà phê... xong xách carbin vào nằm bên hông chùa Từ Đàm nghe kinh kệ. Tóm lại Huế của hắn, Huế trước 1975 bình thường như của hàng ngàn thằng con trai Huế cùng lứa khác. Vậy mà mê, nghiện Huế thành bệnh. Chính hắn cũng ngạc nhiên mãi về điều này mà cũng không hiểu tại sao.

Sau 30/4/75, Huế nhanh chóng bị bần cùng hóa, đói rách khủng khiếp; chính quyền mới quân quản cai trị hà khắc o ép quá dân không sống nỗi. Hắn cũng không được đi học tiếp, không thi được vào đại học vì chính quyền địa phương không ký lý lịch, gia đình hắn thuộc loại "không có công với cách mạng". 
Hắn trốn chạy CS, rời Huế vào Nam, đi làm rẫy kiếm sống nhờ bà con bên Ngoại ở Long Khánh khi vừa tròn 17 tuổi, khi vừa học xong cấp 3 mà chưa có được mảnh tình vắt vai, chưa biết được ngực con gái Huế là tròn hay méo!

Sau 30/4: Hắn và Saigon

Dựa hơi bên Ngoại, rồi hắn cũng rời bỏ được rẫy ruộng để về sống ở Sài Gòn từ 1978, vừa sống bám chợ Trời Saigon vừa tìm mọi cách để đi học lại. Hắn có trên 20 năm sống ở Saigon. Mua bán chợ trời, học, đi làm, đi học... Qua nhiều đường vòng, nhiều cơ quan, có nhiều bạn bè, có nhiều thứ mà nhiều người cũng gọi đó là thành đạt như công việc, tiền bạc, hanh thông... Đi làm cũng từng có lúc họp hành chung với Đỗ Mười, Nguyễn Văn Linh, ăn sáng với Võ Văn Kiệt, ăn tối với Nguyễn Minh Triết...được điều động xe hơi, tiếp khách ăn nhậu hóa đơn thanh toán thoải mái mà không phải bỏ tiền túi....

Tóm lại thì Saigon phóng khoáng rộng lượng và bao dung hơn đã cho hắn quá nhiều may mắn, nhiều hơn những gì mà nhiều người mơ ước, nhưng trong đó có lẽ điều quan trọng nhất là nhờ những ngày sống và làm việc tại SaiGòn đã giúp hắn hiểu được thế nào là sự bất tài, bất lực, bất nhân và phản động của đảng CSVN-những người luôn đặt quyền lơi của đảng, của bè nhóm đảng viên lên trước, lên trên quyền lợi của quốc gia dân tộc.

Từ Saigon đến Toronto

Thấy được sự phản động, tồi tệ bất nhân của tập đoàn cánh hẩu tư bản đỏ, và cũng vì tương lai con cái, vì muốn được làm Người đúng nghĩa hắn quyết tâm ra đi. Và chỉ mãi cho đến khi sang Toronto, từ 2007 hắn mới thấy được những con Người đúng nghĩa sống như thế nào. Hắn cũng đã được hưởng theo những gì tốt đẹp nhất mà một chính phủ hữu hiệu, do dân bầu ra và vì dân đã có thể đem đến cho người Dân. Đối ngoại chủ quyền quốc gia, quyền lợi, uy tín... Canada được thế giới tôn trọng, đối nội xã hội tự do dân chủ công bằng an bình hạnh phúc, kinh tế phát triễn, mức sống cao, ai cũng có thể có xe hơi nhà lầu.... Giáo dục, y tế miễn phí thật 100%... Một đất nước chỉ có hơn 30 triệu dân nhưng là cường quốc của khối G7, và hắn đã được hưởng quá nhiều từ cường quốc đó, dù chưa hề đóng góp được gì.

Chính những ngày sống ở Toronto đã cho hắn có được sự so sánh, thấy được rõ hơn sự phản động, bất lực bất tài vô đức của những người lãnh đạo cộng sản VN, hiểu được lý do tại sao VN ngày nay càng ngày càng tụt hậu!

Và bây giờ - 40 năm sau

40 năm, dưới sự cai trị của chế độ CS toàn trị, kể từ biến cố 30/4/75 đến nay, so với lịch sử dân tộc mấy ngàn năm thì có thể cũng chưa là gì cả, nhưng đã là quá dài cho một kiếp người; và 30/4 cũng đã là một cột mốc thời gian vô cùng khủng khiếp cho không ít người, trong đó có gia đình hắn; 30/4 đó là cột mốc của tan vỡ và đau khổ!

Với riêng cá nhân hắn, nếu nhìn lại cuộc đời của hắn, so về thời gian thì kể từ khi biết nhận thức, hắn ở Huế ngắn nhất, chỉ có 5 năm; ở Saigon nhiều gấp 5 lần và gấp 2 lần ở Toronto. Nếu so về sự thụ hưởng, những kỷ niệm... sung sướng thì Huế cũng là thấp nhất. Vậy mà vẫn mê Huế nhất, nghịch lý như vậy nên thỉnh thoảng hắn cũng hay tự hỏi thầm vì sao, tại sao hắn lại yêu Huế nhất?

Ban đầu hắn cũng có nghĩ do Huế đẹp Huế thơ, nhưng đi nhiều biết nhiều hắn thấy nhiều nơi hắn từng sống qua cũng đẹp cũng thơ không thua gì Huế. Mãi cho đến gần đây, sau nhiều chiêm nghiệm hắn mới nhận ra được rằng hắn yêu Huế nhất vì khoảng thời gian sống ở Huế của hắn đó mới chính là sống thật, từ khi Việt cộng vào, phải bỏ Huế mà đi xuôi Nam kiếm sống thì cuộc đời hắn đã xô lệch sang một con đường khác và chỉ còn là diễn, diễn để tồn tại ...

Và cái mốc đánh dấu thời gian hắn sống thật và diễn chính là 30 tháng 4 năm 1975. Một sự thật quá đau xót cho cuộc đời khuyết tật của hắn, là chính từ 30 tháng 4/ 1975 trở đi hắn đã không còn được sống thật như một con Người mà chỉ còn là diễn, diễn, diễn... Diễn như một thằng hèn, như con rối thằng hề, như con vật tắc kè đổi màu, như con chó sủa hóng theo ý chủ... vì sợ CS và cũng vì để được tồn tại, để mong được gặm cục xương thừa; nhưng cái sự thực đau đớn đó, cũng đã phải hơn quá nửa đời người rồi, đã 40 năm qua rồi, bây giờ đây thoát ra được rồi, hắn mới nhận ra thật rõ!