Văn Học & Nghệ Thuật

'Bị chụp mũ đồi trụy, chưa hẳn đã xui xẻo'

Sau hơn 40 năm, 10 tác phẩm của nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ (sinh năm 1937 tại tỉnh Vĩnh Long, hiện sống tại Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước) vừa được tái bản tại Việt Nam, khá nguyên vẹn.



Lý Đợi Gửi cho BBC từ Sài Gòn

Sau hơn 40 năm, 10 tác phẩm của nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ (sinh năm 1937 tại tỉnh Vĩnh Long, hiện sống tại Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước) vừa được tái bản tại Việt Nam, khá nguyên vẹn.

Dù là con gái một cán bộ cách mạng có uy tín - nhà thơ Mặc Khải (1911-1982) - nhưng Nguyễn Thị Thụy Vũ bị chụp mũ là nhà văn đồi trụy, phản động, nên tác phẩm bị cưỡng chế vào quên lãng từ đầu thập niên 1980. Bà là một trong năm nữ tác giả tiêu biểu tại Sài Gòn trước năm 1975.

Trước năm 1975, Nguyễn Thị Thụy Vũ (từ đây xin viết: Thụy Vũ) xuất bản 10 tác phẩm, gồm 3 tập truyện ngắn và 7 truyện dài.

Đó là các tập Mèo đêm, Lao vào lửa, Chiều mênh mông, Ngọn pháo bông, Thú hoang, Khung rêu (giải thưởng Văn học toàn quốc năm 1971), Như thiên đường lạnh, Nhang tàn thắp khuya, Chiều xuống êm đềm, Cho trận gió kinh thiên.

Ngày nay, nhiều độc giả đọc lại truyện của nữ tác giả này vẫn không thấy sự lạc hậu, nên rất tiếc nuối và giá như. Trong các giá như đó có việc giá như tác phẩm được tái bản sớm hơn thì địa vị của Thụy Vũ trong giới hàn lâm, giới nghiên cứu đã được nhắc đến nhiều hơn.

Nhà thơ Ý Nhi, khi còn làm tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn, đã vài lần đưa tác phẩm của Thụy Vũ lên Cục Xuất bản để xin phép tái bản, nhưng luôn bị từ chối.

Nhiều người khác cố tìm lý do vì sao tác phẩm của Thụy Vũ lại không được phép tái bản, nhưng chẳng bao giờ có lý do cụ thể.

Mà trường hợp của Thụy Vũ không là ngoại lệ, nhiều tác giả cầm bút trước 1975 tại Sài Gòn cũng bị như vậy. Đến một ngày nào đó, tự dưng được phép tái bản, cũng không rõ lý do cụ thể.'Kẻ thù lớn nhất của văn chương'

Nhiều tác giả chấp nhận cắt xén thô bạo để được xuất hiện trở lại. Nhà văn Dương Nghiễm Mậu từng nói: "Họ tự tiện cắt xén tôi không sợ bằng việc họ tự tiện thêm nội dung vào văn bản. Không được thêm là yêu cầu duy nhất mà tôi đặt ra khi tái bản sách".

Thế nhưng, nếu tác phẩm của Thụy Vũ mà được tái bản sớm hơn và bị cắt xén, thêm bớt… vô tội vạ, thì còn tệ hơn là cấm tái bản. Bởi lúc ấy những văn bản mà độc giả tiếp nhận đôi khi còn trái ngược, hoặc tầm thường ý gốc của tác giả.


Một ví dụ thuộc hàng điển hình cho việc này, đó là sau năm 1975, khi nhắc tên một tác phẩm của Nguyễn Văn Xuân, biên tập/kiểm duyệt cứ lén sửa Khi những lưu dân trở thành Khi những ngư dân trở lại. Ngư dân và lưu dân là khác nhau một trời một vực.

Mà chưa hẳn được tái bản sớm đã là may mắn. Khoảng 20 năm trở lại đây, đã có không ít ý kiến phàn nàn kẻ thù lớn nhất của văn chương chính là nhiều giảng viên, nhiều nhà nghiên cứu, phê bình văn học.

Không phải tất cả đều vậy, nhưng rất nhiều giảng viên, nhà nghiên cứu, nhà phê bình đang áp dụng các phương pháp lý luận và nghiên cứu văn học khá quái đản, khiến cho văn chương đích thực khó tìm được đất sống trong giảng đường, trong các bài nghiên cứu.

Nếu có dịp đọc một sách viết về thơ gần đây chẳng hạn, nào là phương pháp nghiên cứu, nào là các chức năng của thơ ca này kia, có vẻ rất… khoa học. Chỉ có điều, hiếm khi sách đó trích được một bài thơ mới mà hay, thường là thơ cũ được chọn lại, nói lại… một cách giáo điều hơn.

Tác phẩm cởi mở, phóng khoáng của Thụy Vũ mà được "chiếu cố" bởi nhiều nhà nghiên cứu, phê bình văn học kiểu đó, chưa hẳn đã may mắn.

Nhìn như vậy, đôi khi việc tác phẩm bị quy chụp đồi trụy, rồi cô lập trong một thời gian dài, đủ sự thử thách, nay được tái bản, đọc vẫn không thấy lạc hậu, thành ra may mắn.

Có ý kiến còn cho rằng, các nhà nghiên cứu kiểu giáo điều kia hãy lơ là, hoặc buông tha tác phẩm của Thụy Vũ, để văn chương của bà được sống cuộc đời tự do với độc giả, như nó đáng được thế.

* Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả, một nhà thơ hiện sống tại Sài Gòn
( BBC )

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

'Bị chụp mũ đồi trụy, chưa hẳn đã xui xẻo'

Sau hơn 40 năm, 10 tác phẩm của nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ (sinh năm 1937 tại tỉnh Vĩnh Long, hiện sống tại Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước) vừa được tái bản tại Việt Nam, khá nguyên vẹn.



Lý Đợi Gửi cho BBC từ Sài Gòn

Sau hơn 40 năm, 10 tác phẩm của nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ (sinh năm 1937 tại tỉnh Vĩnh Long, hiện sống tại Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước) vừa được tái bản tại Việt Nam, khá nguyên vẹn.

Dù là con gái một cán bộ cách mạng có uy tín - nhà thơ Mặc Khải (1911-1982) - nhưng Nguyễn Thị Thụy Vũ bị chụp mũ là nhà văn đồi trụy, phản động, nên tác phẩm bị cưỡng chế vào quên lãng từ đầu thập niên 1980. Bà là một trong năm nữ tác giả tiêu biểu tại Sài Gòn trước năm 1975.

Trước năm 1975, Nguyễn Thị Thụy Vũ (từ đây xin viết: Thụy Vũ) xuất bản 10 tác phẩm, gồm 3 tập truyện ngắn và 7 truyện dài.

Đó là các tập Mèo đêm, Lao vào lửa, Chiều mênh mông, Ngọn pháo bông, Thú hoang, Khung rêu (giải thưởng Văn học toàn quốc năm 1971), Như thiên đường lạnh, Nhang tàn thắp khuya, Chiều xuống êm đềm, Cho trận gió kinh thiên.

Ngày nay, nhiều độc giả đọc lại truyện của nữ tác giả này vẫn không thấy sự lạc hậu, nên rất tiếc nuối và giá như. Trong các giá như đó có việc giá như tác phẩm được tái bản sớm hơn thì địa vị của Thụy Vũ trong giới hàn lâm, giới nghiên cứu đã được nhắc đến nhiều hơn.

Nhà thơ Ý Nhi, khi còn làm tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn, đã vài lần đưa tác phẩm của Thụy Vũ lên Cục Xuất bản để xin phép tái bản, nhưng luôn bị từ chối.

Nhiều người khác cố tìm lý do vì sao tác phẩm của Thụy Vũ lại không được phép tái bản, nhưng chẳng bao giờ có lý do cụ thể.

Mà trường hợp của Thụy Vũ không là ngoại lệ, nhiều tác giả cầm bút trước 1975 tại Sài Gòn cũng bị như vậy. Đến một ngày nào đó, tự dưng được phép tái bản, cũng không rõ lý do cụ thể.'Kẻ thù lớn nhất của văn chương'

Nhiều tác giả chấp nhận cắt xén thô bạo để được xuất hiện trở lại. Nhà văn Dương Nghiễm Mậu từng nói: "Họ tự tiện cắt xén tôi không sợ bằng việc họ tự tiện thêm nội dung vào văn bản. Không được thêm là yêu cầu duy nhất mà tôi đặt ra khi tái bản sách".

Thế nhưng, nếu tác phẩm của Thụy Vũ mà được tái bản sớm hơn và bị cắt xén, thêm bớt… vô tội vạ, thì còn tệ hơn là cấm tái bản. Bởi lúc ấy những văn bản mà độc giả tiếp nhận đôi khi còn trái ngược, hoặc tầm thường ý gốc của tác giả.


Một ví dụ thuộc hàng điển hình cho việc này, đó là sau năm 1975, khi nhắc tên một tác phẩm của Nguyễn Văn Xuân, biên tập/kiểm duyệt cứ lén sửa Khi những lưu dân trở thành Khi những ngư dân trở lại. Ngư dân và lưu dân là khác nhau một trời một vực.

Mà chưa hẳn được tái bản sớm đã là may mắn. Khoảng 20 năm trở lại đây, đã có không ít ý kiến phàn nàn kẻ thù lớn nhất của văn chương chính là nhiều giảng viên, nhiều nhà nghiên cứu, phê bình văn học.

Không phải tất cả đều vậy, nhưng rất nhiều giảng viên, nhà nghiên cứu, nhà phê bình đang áp dụng các phương pháp lý luận và nghiên cứu văn học khá quái đản, khiến cho văn chương đích thực khó tìm được đất sống trong giảng đường, trong các bài nghiên cứu.

Nếu có dịp đọc một sách viết về thơ gần đây chẳng hạn, nào là phương pháp nghiên cứu, nào là các chức năng của thơ ca này kia, có vẻ rất… khoa học. Chỉ có điều, hiếm khi sách đó trích được một bài thơ mới mà hay, thường là thơ cũ được chọn lại, nói lại… một cách giáo điều hơn.

Tác phẩm cởi mở, phóng khoáng của Thụy Vũ mà được "chiếu cố" bởi nhiều nhà nghiên cứu, phê bình văn học kiểu đó, chưa hẳn đã may mắn.

Nhìn như vậy, đôi khi việc tác phẩm bị quy chụp đồi trụy, rồi cô lập trong một thời gian dài, đủ sự thử thách, nay được tái bản, đọc vẫn không thấy lạc hậu, thành ra may mắn.

Có ý kiến còn cho rằng, các nhà nghiên cứu kiểu giáo điều kia hãy lơ là, hoặc buông tha tác phẩm của Thụy Vũ, để văn chương của bà được sống cuộc đời tự do với độc giả, như nó đáng được thế.

* Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả, một nhà thơ hiện sống tại Sài Gòn
( BBC )

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm